وضعیت آخر

وضعیت آخر عنوان کتابی است از تامس آنتونی هریس با ترجمه‌ی اسماعیل فصیح که امسال نیز مجدداً توسط انتشارات فرهنگ نشر نو و در 342 صفحه به چاپ رسیده است. این کتاب ترجمه‌ای است از (I'm ok .You are ok…). موضوع اصلی این کتاب روانکاوی است. از تامس آنتونی هریس، کتاب‌های ماندن در وضعیت آخر(فرهنگ نشر نو)، من خوبم، تو خوبی(نامک)، خوب ماندن(نامک)، نیز در بازار کتاب موجود می‎باشد.

وضعیت اخر شامل همه پژوهش ها و جستجو های سی ساله طبابت و دربرگیرنده همه مشاهدات و تحقیقات نویسنده است که با روش (تحلیل رفتار متقابل) درباره مسائل شخصی و اجتماعی سخن میگوید. 

تحلیل رفتار متقابل (Transactional Analysis) TA یک روش واقع بینانه است زیرا شخص را با این واقعیت مواجه می سازد که صرفنظر از هر آنچه در گذشته اتفاق افتاده او خودش مسئول آنچه در آینده اتفاق می افتد خواهد بود. علاوه بر این، اشخاص را قادر به تغییر می سازد تا بتوانند در خود یک نوع کنترل شخصی و جهت یابی شخصی ایجاد کنند، و همچنین به این واقعیت دست یابند که همواره آزادی حق انتخاب دارند. رفتار متقابل در این نظریه چنین تعریف می شود:

هر گونه واحد آمیزش اجتماعی یک رفتار متقابل نام دارد. هر وقت یک انسان با یک نفر یا بیشتر در تماس باشد، دیر یا زود یکی از آنها حرفی می زند، یا علامتی نشان می دهد، که حضور دیگری را ثابت می کند. ما این را یک انگیزه رفتار متقابل می نامیم. سپس آن شخص متقابلا حرفی می زند یا علامتی نشان می دهد، که بطریقی پاسخی به آن انگیزه است و آن پاسخ رفتار متقابل نامیده می شود. (ص-21)

تامس هریس در این کتاب روان و شخصیت هر فرد را به سه قسمت تقسیم می کند: "کودک"، "بالغ" و "والد".

"کودک" و "والد" به صورت نوارهای ضبط شده در مغز ما از تجربیات واقعی، شامل رویدادهای خارجی (یعنی وقایع گذشته) و رویدادهای داخلی (یعنی احساسهای ما)، حفظ شده اند و عمده‌ترین آنها رویدادهایی هستند که طی پنج ساله‌ی اول زندگی اتفاق افتاده اند. جنبه‌ی سومی نیز در هر فرد وجود دارد که از دو جنبه‌ی دیگر متفاوت است و "بالغ" نام دارد. از طریق بالغ است که انسان کوچک کم‌کم می تواند فرق بین زندگی را آنگونه که به او یاد داده و نشان داده بودند(یعنی والد) و آنگونه که خودش احساس کرده است(یعنی کودک) و بالاخره آنگونه که خودش کشف و استنباط کرده است(یعنی بالغ) متوجه شود. 

والد یعنی مفهوم یاد داده شده‌ی زندگی، کودک یعنی مفهوم احساس شده زندگی و بالغ یعنی مفهوم فکر شده زندگی. 

این روانشناس زبده اعتقاد دارد که هر فرد می تواند با درک درست از این مفاهیم، دریابد که هر رفتاری در وی از کدام یک از این سه بخش ناشی می شود و با این شناخت، رفتار خودش را تحلیل و در صورت لزوم آنرا اصلاح کند. 

وی در این کتاب با مثالهای ساده و شگفت انگیزی رفتارهای معمول انسانها را تحلیل می کند و فرد را به سوی رفتاری آگاهانه و سالم سوق می دهد. 

این کتاب حاصل جستجوییست در جهت یافتن جواب برای مردمی که همیشه سوال می کنند و می خواهند واقعا بدانند که مغز و فکر آدمی چگونه کار می کند و چرا فلان کار را می کنیم و بهمان کار را نمی کنیم.