از خود بیگانگی انسان مدرن

چنان‌که از مثال‌های تاریخی دربارهٔ واژهٔ بیگانگی پیداست حتی جامعه‌ها هم دچار این حالت کرخی و بی‌حسی شده‌اند و از گرایش به بیگانگی برآشفته و مضطرب نمی‌شوند. واژهٔ «بیگانگی» در مفهوم فلسفی[اش] نخستین بار به‌وسیلهٔ فیتشه و هگل در اوایل قرن نوزده مورد استفاده قرار گرفت، گرچه در آن هنگام نفوذ و تاثیر آن محدود به گروه‌های کوچکی از شاگردان آن‌ها بود ولی هنگامی که مارکس تفسیر خود را از دوران سرمایه‌داری بر محور بیگانگی از خود متمرکز کرد، این واژه در دههٔ چهل قرن نوزده وارد تئوری‌های جامعه‌شناسی گردید. ولی نتوانست نفوذ و تاثیر خود را برای مدت زمان درازی حفظ کند و تقریباً برای سال‌ها پس از آن دهه به دست فراموشی سپرده شد. ولی اکنون در این صد سال اخیر است که مفهوم بیگانگی دوباره مطرح شده‌است. این موضوع به‌خوبی می تواند به علت سال‌های متمادی تداوم بحرانی باشد که موجب آگاهی ما از مسئلهٔ بیگانگی شده‌است. (پشت جلد کتاب)

از زيبايی‌شناسی مارکس تا ازخود بیگانگی در نگاه پاپنهایم

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)،نشر بان کتاب‌ از خود بیگانگی انسان مدرن» نوشته فریتس پاپنهایم، هر دو با ترجمه مجید مددی را بازچاپ کرد.

Alienation یا از خود بیگانگی یکی از واژگانی است که در عصر جدید با کتاب «دستنوشته‌های اقتصادی و فلسفی ۱۸۴۴» کارل مارکس مطرح شد. مارکس از این واژه برای کارگران مزدبگیری استفاده کرد که با طبیعت انسانی خود بیگانه شده بودند. از این واژه بعدها بسیار استفاده شد و در بیشتر منابع انتقادی اندیشمندان چپ به کار رفت و امروزه به عنوان یکی از مفاهیم فلسفی مجادله‌آمیز شهرت دارد. با این اوصاف اما پاپنهایم در این کتاب مفهوم بیگانگی را در دل فلسفه تحلیل نکرده است بلکه چارچوب تحلیلی او جامعه انسانی است، جامعه‌ای که در آن احترام به انسان و شان مقام او تحقق‌پذیر نیست. بنابراین بیگانگی در نگاه پاپنهایم یک مفهوم مجرد انتزاعی نیست.

«از خودبیگانگی انسان مدرن» پنج فصل دارد که عناوین آن به ترتیب عبارتند از «حالت روحی عصر ما: آگاهی از بیگانگی انسان»، «بیگانگی و تکنولوژی»، «سیاست و بیگانگی»، «ساختار اجتماعی و بیگانگی» و «نگاهی به گذشته و چشم انداز آینده». پیوست کتاب نیز «مفاهیم ایدئولوژی در آثار مارکس» نام دارد. چاپ جدید این کتاب نیز با شمارگان هزار و ۱۰۰ نسخه، ۲۱۶صفحه و بهای ۲۲هزار تومان در دسترس مخاطبان قرار گرفت. نشر آگه در سال ۱۳۸۷ نخستین چاپ این کتاب را منتشر کرده بود.

ایبنا - ۱۱ تیر ۱۳۹۷