صهبای خرد

کتاب”صهباي خرد” نوشته مهدی امين رضوی شرح احوال وآثار حکيم عمرخيام نيشابوری فيلسوف، رياضی دان، ستاره‌شناس و رباعی سرای ايرانی در دورهٔ سلجوقی است. صهبای خرد شايد نخستين اثر جامع به زبان انگليسی می باشد که خيام نيشابوری را در جميع جهاتش بررسی می کند: خيام فيلسوف، منجم، رياضيدان، صوفی و شاعر، از آنجا که اين حکيم ايرانی در غرب عموما به عنوان شاعری خوش باش، تن آسان و اهل عيش و نوش معرفی شده، و به رغم آوازه بلندش در آمريکا و اروپا، چهره تحريف شده ای از او در ذهن بسياری از فرنگيان ترسيم شده است، نويسنده اين کتاب، مهدی امين رضوی، که از پس سالها اقامت در آمريکا هنوز به هم ولايتی خود، حکيم نيشابور عشق می ورزد، کوشيده تا با معرفی ابعاد گوناگون اين شخصيت يگانه، تصويری حتی المقدور حقيقی از او فراروی غربی ها بگذارد و به نسل فعلی آمريکايی و اروپايی حالی کند که خيام واقعی نه آن است که خود و پدرانشان غالبا می پنداشتند. نويسنده، همچنين سرگذشت کاملی از «خيامی» را به دست می دهد که پس از ترجمه فيتز جرالد انگليسی از رباعيات منسوب به وی در غرب بر سر زبان ها افتاد. و از پی آن، باشگاه ها به نام خيام در آمريکا و اروپا برپای شد و شاعران و نويسندگان تحت تأثير جادويی پير نيشابور شعرها سرودند و به تقليد از او «رباعياتی» ساختند.