کتاب اوهام

«کتاب اوهام» رمانی به قلم نویسنده آمریکایی معاصر، پل استر است. این کتاب در سال ۲۰۰۰ به چاپ رسید و در سال ۲۰۰۴ کاندیدای دریافت جایزه ادبی IMPAC دوبلین شد. دیوید زیمر، محقق و استاد دانشگاه در پی حادثه‌ای دردناک خانواده‌اش را از دست داده است و زندگی خود را چون مردگان ادامه می‌دهد تا جایی که بازی هکتور مان در یک کمدی صامت دهه بیست نظرش را جلب می‌کند و او را به تحقیق در مورد هنر هکتور مان و نگارش کتابی در مورد فیلم‌های او وا می‌دارد تا شاید زندگی فلاکت‌بار خود را فراموش کند یا حتی شور زندگی از دست رفته‌اش را بازیابد. پس از کنکاش متوجه می‌شود مان حدود هشتاد سال پیش بدون ردپا و سرنخی ناپدید شده است.

کتاب اوهام جایی در میانه کارهای استر قرار می‌گیرد. بین کارهای مرموز  پست مدرنی مانند سه‌گانه نیویورک و رمان‌های سبک دهه هفتادی بحث برانگیزی مانند مون پالاس. این کتاب با لذت قابل توجهی، به وسیله راوی خاموش استر تکمیل شده است، مردی که از میان یک دیوار بتنی، داستان غم‌انگیزی را برای ما تعریف می‌کند.

داستان هم ماجرایی پلیسی و کاراگاهی دارد و هم فجایع در آن موج می‌زند، هدف آن رهایی از خود است و بخش عاطفی آن را از دست دادن و سکوت کردن تشکیل می‌دهد. ما اشتباهی وارد جهان پل استر می‌شویم که پر از همزادها، تشابه‌ها، مارپیچ‌ها، ماسک‌ها، مرگ و میر در مرگ و میر و داستانی در داستانی دیگر است. رمان می‌توانست کتاب مردگان هم نام بگیرد چون کلمات زیبای آن کلمات مردمانی است که مرده‌اند. راوی استر می‌گوید هنگامی که پشتمان به دیوار است، ما تنها می‌آموزیم که زندگی کنیم. شما باید حتما بمیرید تا مردن را یاد بگیرید.

اما کتاب اوهام ظرافت‌های موجود در سه‌گانه نیویورک را  کاملا در خود ندارد. در آن کتاب هر جمله احساس متافیزیکی معینی داشت. نوعی آشفتگی از کتاب به مخاطب دست می‌دهد. اگر بخواهیم رک و راست باشیم، استر مانع بزرگی را برای خود انتخاب کرده است. فرا-روایت چیزی نزدیک به کمال را از نویسنده طلب می‌کند. تنها یک کار عالی، خوب به نظر می‌رسد چون فرم، به قدر کافی شکننده است. هر هوشمندی اضافه‌ای، یک نقص را به بار می‌آورد.

در قسمتی از کتاب اوهام، استر از زیمر روایت می‌کند که او از مان که خود از فراست روایت می‌کند، می‌گوید. خواننده باید با این همه راوی چه برداشتی داشته باشد؟ استر پیش از این هم، در این سبک کار کرده است و باعث شهرت او شده است. در همه کارهای او شخصیت‌هایی هستند که از تکرار خود امتناع می‌کنند. استر همیشه سعی می کند راه های جدید برای داستان‌هایش بیابد و شاید همین نکته خواندن کتاب‌هایش را لذت بخش می کند. معرفی کتاب کتاب اوهام نوشته پل استر برای اولین بار در تاریخ ۱۳۹۵/۰۶/۲۰ توسط کتابیسم انجام شده است و پس از آن متن پیش رو مورد ویرایش قرار گرفته است.