.کتابهای او موضوعات مختلفی را به شیوهای فلسفی با تأکید بر ارتباط آن با زندگی روزمره بررسی میکند.اولین کتاب او،جستاری در باب عشق، در ۲۴سالگیش (۱۹۹۳) چاپ شد .او در سال ۱۹۹۷ کتاب «چگونه پروست میتواند زندگی شما را دگرگون کند» را منتشر کرد. پس از آن «وضعیت بیقراری» در سال ۲۰۰۴ را منتشر نمود و «معماری شادمانی» دو سال پس از آن روانه بازار شد. این نویسنده، فیلسوف و مجری تلویزیون که در کارهایش روی مفاهیم زندگی روزمره تمرکز دارد، در سال ۲۰۰۸ یکی از اعضای موسس «مدرسه زندگی» بود؛ موسسهای ابداعی که در آن روی هوش احساسی افراد کار میشود.از دیگر آثار او میتوان دین برای خدا ناباوران، تسلی بخشیهای فلسفه،هنر سیر و سفر ،هنر همچون درمان،درباب مشاهده و ادراک،یک هفته در فرودگاه ، را نام برد.در سال ۲۰۰۳ ازدواج کرد و ثمره ی ازدواج او دو پسر است.طبق گفته ی او پنج کتاب تاثیر گذار در زندگی او عبارتند از : «اسطورهشناسیها» نوشته ی «رولان بارت» (۱۹۵۷) «قبر ناآرام» نوشته ی «سیریل کونولی» ( ۱۹۵۱) «نامههایی از یک رواقی» نوشته ی «سنکا» (۶۵ سال پس از میلاد) «مقالات» نوشته «آرتور شوپنهاور» (۱۸۵۱)«درجستوجوی زمان از دسترفته» نوشته «مارسل پروست» (۱۹۱۳-۱۹۲۷).
- دین برای خداناباوران
- جستارهایی در باب عشق
- تسلیبخشیهای فلسفه
- هنر سیر و سفر
- پروست چگونه میتواند زندگی شما را دگرگون کند
- هنر چگونه میتواند زندگی شما را دگرگون کند یا هنر همچون درمان
- خوشیها و مصایب کار
- سِیر عشق
- در باب مشاهده و ادراک
- یک هفته در فرودگاه
مروری بر آثار و اندیشه ها
دوباتن یک فیلسوف نویسنده است. تقدم فلسفه بر نویسندگی از آن جهت است که او به قصد پیوند زدن فلسفه با زندگی مردم وارد حوزه ی نویسندگی شده است و فی الواقع نویسندگی او برای وسیله ای است تا که دانش خود در حوزه ی علوم فلسفی را به مخاطبانش هدیه کند.دوباتن را باید فیلسوف زندگی نامید. آنچه در تمامی آثار او به طور بسیار بارز و روشن قابل مشاهده است ، هم نشینی زندگی و فلسفه ی زندگی در قالب کلمات است.او نگاهی متفاوت به جهان هستی دارد و این نگاه متفاوت او نیز باعث شده است که دوباتن در میان مردم بسیار مقبول واقع شود. هنگامی که از نگاه متفاوت صحبت می کنیم و در کنار این نگاه متفاوت شخصیت یک فیلسوف را نیز مد نظر قرار می دهیم در می یابیم که این امر آنچنان که باید هم چیز عجیبی نیست و اصولا فلاسفه بنا بر شیوه ی علم آموزی و یا پژوهش هاشان همیشه خالق اندیشه های نو بوده اند. اما چیزی که این میان دوباتن را با سایر فلاسفه متمایز می کند ، نگاه نو به هستی در قالب کلمات ساده است ، آن هم کلماتی که یک مخاطب عادی و به دور از فلسفه نیز می تواند آن ها را درک کند. در واقع پیوند دوباتن با فلسفه و ارتباط آن با مردم از طریق متون سهل خوان و مردمی باعث شده است که دوباتن یک پل ارتباطی میان علم فلسفه و مردم شود. به طوری که هر فردی بتواند از کلام او استفاده کند.اگر سری به آثار دوباتن بزنیم در می یابیم که او تقریبا از تمامی احساسات و دغدغه های بشری نوشته است. او در باب دین نوشته است. در باب عشق و زندگی نوشته است و حتی به هنر نیز دستی داشته و آن را با روانشناسی آمیخته و در نوشته هایش متجلی کرده است. دوباتن را می توان در قالب آثار منتشر شده از او شناخت و به درک عمیقی از او رسید. آنچه که بسیار در باب او گفته اند ان است که او به مثابه یک چشمه ی جوشان حرف برای گفتن دارد و هیچگاه به تکرار مکررات نمی پردازد و هر زمان گفتگویی نو میان مردم در می اندازد. او کتاب هایی در باب زندگی و از جمله عشق دارد که هر کدام به نوعی از مقبول ترین آثار او بوده اند. کتاب های او در ایران چند سالی است که رونق پیدا کرده است و کتاب جستارهایی در باب عشق از او بسیار مورد اقبال جامعه ی ایرانی قرار گرفته است. این امر نیز یکی دیگر از ویژگی های دوباتن است که آثار او جهان شمول است. این هنر یک نویسندده است که به گونه ای بنویسد که با خودِ مفهوم انسان سر و کار داشته باشد و هیچگاه انسان را در قالب جغرافیا و فرهنگ و … مورد بررسی قرار ندهد. علاوه بر کتاب مذکور او کتابی دارد تحت عنوان ” هنر همچون درمان” یا ” هنر به مثابه یک درمان” که در آن به اختلاط هنر و روانشناسی و در یک قالب عظیم تر به گفتگوی میان هنر و زندگی پرداخته است.این کتاب به شیوه ای نو از خود درمانگری از طریق هنر دست زده است. در واقع دوباتن در این کتاب تمرکز خود را بر این گذاشته است که هنر یک مفهوم زیبایی شناختی است و این مفهوم زیبایی شناختی با ذات انسان که اسیر زیبایی هاست رابطه ی مستقیمی دارد. او با این استدلال بدین نتیجه رسیده است که می توان از درک این زیبایی به یک زیبایی شناسی هنری رسید. هنر در دیدگاه او صاحب وجهه های جامعه شناختی ، روانشناختی و … است. برشی از کتاب هنر همچون درمان را که به تحلیل یک عکس پرداخته است را در زیرمی خوانیم. در این بخش دوباتن با تکیه بر مجموعه عکس های طلاق اثر ایو آرنولد ، به یک مفهوم نو در ارتباط با زندگی و هنر پرداخته است که بسیار خواندنی است.
ایو آرنولد – طلاق – عکس مورد تحلیل آلن دوباتن در کتاب هنر همچون درمان
” برای فرد بیاعتقاد، جهنم صرفاً ترک مسیر رسیدن به خودی بهتر است. عکسهای ایو آرنولد از زوج روسِ در شرف طلاق، در وضعیتی بیخدا و روزمره، خود جهنمی محسوب میشوند و آدم را هرچه بیشتر قانع میکنند که باید حضور همیشگی رنج را آموخت. مشکل واقعی در ارایهی نظرات اخلاقی در آثار هنری این نیست که غیرمنتظره یا ویژهاند، برعکس به این دلیل است که کاملاً بدیهیاند. همین منطقی بودنشان آنها را از قدرتشان برای تغییر رفتارهای ما خلع میکند. هزار بار میشنویم که باید همسایهمان را دوست داشته باشیم و سعی کنیم همسر خوبی باشیم، اما این نسخهها وقتی از روی عادت تکرار میشوند تمام معنای خود را از دست میدهند؛ بنابراین وظیفهی هنرمندان پیدا کردن راههای تازهای است برای باز کردن چشممان در برابر افکاری که به طرز کسالتباری آشنا اما بسیار مهم هستند، افکاری دربارهی این که چهطور یک زندگی متوازن و خوب داشته باشیم. تلاش برای واضح کردن مفاهیم جهنمی اصلاً کار سادهای نیست: این تلاش ممکن است صرفاً ترسی کلیشهای به بار بیاورد که نهایتاً هیچ کس را تحت تأثیر قرار نخواهد داد تا این که هنرمند قهاری همچون آرنولد از راه برسد و آنهنگام که داریم خودمان و دیگران را ناامید میکنیم تصویری از آنچه در این زمان بهراستی در خطر است به خانه بیاورد و ما را در مسیرمان متوقف کند. ممکن است دوست داشته باشیم اثرش را در اتاقخواب یا آشپزخانه آویزان کنیم، دقیقاً در جای درست؛ تا وقتی که آدم وسوسه میشود با
عصبانیت بگوید “خب از نظر من هیچ اشکالی ندارد، بگذار این طلاق لعنتی را عملی کنیم. در دادگاه میبینمت.” دیده شود.”
هنر همچون درمان _ آلن دوباتن
نوشتهی محمد رضا تیموری