خمیر بازی یک ماده‌ی مدل‌سازی شگفت‌انگیز و سرگرم‌کننده است که کودکان می‌توانند برای کاردستی و یادگیری موضوعات مختلف از آن استفاده کنند. خمیر بازی در رنگ‌های متنوعی عرضه می‌شود و ابزاری عالی برای تشویق یادگیری کودکان از طریق بازی است. کودکان عاشق بازی با خمیر بازی هستند. این وسیله‌ی ساده‌ی بازی، کودکان را قادر می‌سازد تا از تخیل خود استفاده کنند و ماهیچه‌های انگشتان کوچک خود را تقویت کنند؛ همان انگشتانی که روزی برای گرفتن مداد و نوشتن از آن‌ها استفاده خواهند کرد. در این مطلب، در مورد خمیر بازی فواید و کاربردهای آن می‌خوانید.

خمیر بازی چیست؟

خمیر بازی یک محصول مدل‌سازی قابل استفاده‌ی مجدد است که بیشتر از آب، نمک و آرد ساخته می‌شود. همچنین حاوی روان‌کننده‌هایی مانند روغن معدنی یا روغن نباتی، مواد فعال سطحی برای کاهش چسبندگی، مواد نگهدارنده (مانند بوراکس یا بنزوات سدیم) برای جلوگیری از رشد میکروارگانیسم‌ها، اسانس‌هایی برای رایحه‌ی بهتر و رنگدانه‌هایی برای رنگ داشتن این خمیر است. خمیر بازی باید در ظروف دربسته نگهداری شود تا سفت نشود.

دستور‌العمل‌هایی برای ساخت خمیر بازی خانگی نیز وجود دارد که معمولاً با آرد، نمک، روغن پخت و پز، آب، کرم تارتار و رنگ خوراکی استفاده می‌شود. همچنین می‌توانید این خمیر را بدون کرم تارتار و گلوتن نیز درست کنید.

فواید خمیر بازی برای کودکان

خمیر بازی یک وسیله‌ی بازی سرگرم‌کننده و ابزار یادگیری عالی برای آموزش کودکان است. کودک به وسیله‌ی خمیر بازی می‌تواند خلاقیت خود را بدون نگرانی در مورد انجام کار اشتباهی کشف کند. همچنین بازی با خمیر بازی فعالیتی مفید برای عضلات، مفاصل و استخوان‌های بازوها و دست‌های کودک است. کار با این ماده به آن‌ها اجازه می‌دهد تا حرکات خود را کشف کنند و توانایی‌های خود را افزایش دهند اما چرا خمیربازی برای کودکان مفید است؟ بازی با خمیر بازی فواید زیادی برای کودکان دارد که برخی از آن‌ها را در ادامه می‌خوانید.

توسعه‌ی مهارت‌های ظریف حرکتی

بازی کردن با خمیر بازی راهی عالی برای تقویت مهارت‌های ظریف حرکتی کودک است زیرا او حین بازی باید از تمام ماهیچه‌های انگشتان و دستان خود استفاده کند.

بچه‌ها هنگام بازی با خمیر بازی، خمیر را می‌غلتانند، صاف می‌کنند، می‌پیچند، له می‌کنند، به آن چنگ می‌زنند، آن را ورز می‌دهند و می‌کوبند. همچنین می‌توانند از وسایل اضافی مانند وردنه و کاتر نیز استفاده کنند. همه‌ی این اقدامات به رشد حرکتی کودک کمک می‌کند، طوری که وقتی کودک به مدرسه می‌رود بتواند کارهای جدید (مانند در دست گرفتن مداد) را به راحتی انجام دهد.

بهبود دایره‌ی لغات خردسالان

بازی با خمیر بازی در یک گروه می‌تواند برای کودکان خردسال عالی باشد زیرا آن‌ها را تشویق می‌کند در مورد کاری که انجام می‌دهند، صحبت کنند. خردسالان ممکن است در مورد آنچه که می‌سازند و چرا یا چگونه آن را انجام می‌دهند صحبت کنند. کلماتی مانند غلتاندن، چنگ زدن و پهن کردن نیز به واژگان آن‌ها اضافه می‌شود.

تقویت خلاقیت

کار با خمیر بازی کودکان را تشویق می‌کند تا از تخیل خود استفاده کنند و خلاق باشند زیرا هیچ نتیجه‌ی نهایی مشخصی وجود ندارد. به بیان دیگر، هیچ پاسخ، راه‌حل یا هدف از پیش تعیین شده‌ای وجود ندارد که کودک با خمیر بازی باید به آن برسد و برای بازی و کاوش آزاد است. این ویژگی خمیر برای کودکان عالی است زیرا باعث استقلال و افزایش عزت نفس آن‌ها می‌شود.

همچنین این فعالیت به آن‌ها کمک می‌کند تا به تصاویر و ایده‌هایی که در ذهن خود ایجاد کرده‌اند، به صورت اشکال مختلف جان ببخشند. به این ترتیب جزئی‌نگری کودک تقویت شده و تفکر نمادین او بهبود خواهد یافت.

تقویت سواد و مهارت شمارش

اگر از بچه‌ها خواسته شود خمیر بازی را به صورت حروف و اعداد شکل دهند، می‌توان از خمیر بازی به عنوان یک کلاس آموزشی نیز استفاده کرد. کودک با این کار، قبل از اینکه به مدرسه برود و شروع به نوشتن کند، ذهنیتی از حروف و اعداد را در ذهن خود تصویر ‌می‌کند.

افزایش محدوده‌ی توجه کودک

بازی با خمیر بازی مستلزم این است که کودک برای مدتی گوشه‌ای بنشیند و تمرکز کند. کودکان معمولاً به کاری که انجام می‌دهند علاقه‌مند می‌شوند و زمان زیادی را برای آن صرف می‌کنند. بنابراین به احتمال زیاد هنگام بازی با خمیر، متمرکز می‌مانند و حواسشان پرت نمی‌شود. این امر تأثیر زیادی در رشد کودک و بهبود دامنه‌ی توجه و تمرکز او دارد.

آموزش مفاهیم علمی

مفاهیم اولیه و ساده‌ی علمی مانند افزودن آب به ماده برای تغییر بافت را می‌توان از طریق خمیر بازی به کودکان معرفی کرد. از موادی مانند ماسه، لوسیون و ساچمه‌های بازی نیز می‌توان برای تغییر بافت خمیر استفاده کرد.

همچنین می‌توان با خمیر بازی شکل یک آتشفشان را درست کرده و سپس روند فوران مواد مذاب را به کودک آموزش داد.

آرامش‌بخش و ابزاری برای درمان اضطراب

خمیر بازی برای کودکان آرامش‌بخش است. بازی با خمیر بازی به روشی مشابه با توپ استرس عمل کرده و استرس را کاهش می‌دهد و انرژی اضافی ذخیره شده در کودک را از بین می‌برد.

از سوی دیگر، کار با خمیر بازی معمولاً یک فعالیت آرام است. بنابراین می‌تواند برای کودکانی که در زمان بازی‌های پر سر و صدا احساس اضطراب می‌کنند، عالی باشد.

آموزش مهارت‌های عاطفی و اجتماعی

کار کردن با خمیر بازی در اطراف سایر کودکان، آن‌ها را تشویق می‌کند تا وسایل خود را با یکدیگر به اشتراک بگذارند، با تعامل با هم از ظروف یکدیگر استفاده کنند و در مورد فرآیند خلاقیت خود با دیگران صحبت کنند. همچنین کودکان ممکن است در طرح ایده یا انجام عمل خمیر بازی به یکدیگر کمک کنند.

تقویت دست‌ها

تمام اقدامات مربوط به شکل دادن به خمیر بازی، تأثیر زیادی در ایجاد قدرت در عضلات دست دارد. این اقدامات شامل بریدن، له کردن، ورز دادن، صاف کردن، کشیدن، فشردن و چرخاندن خمیر می‌شوند.

همچنین می‌توانید خمیر بازی با قوام ضخیم‌تر تهیه کنید که شکل‌دادن به آن دشوارتر است. این نوع خمیر بازی برای تقویت عضلات عالی است.

بهبود حس لامسه

استفاده از خمیر بازی به کودکان اجازه می‌دهد تا بافت‌ها و ضخامت‌های مختلف مواد را کشف کنند. بعضی مواقع خمیر بازی همراه با لوازمی ارائه می‌شود که شبیه‌ساز لوازم در دنیای واقعی‌اند اما لوازم مورد نیاز برای خمیر بازی کدام‌اند؟ کودکان با در دست گرفتن لوازمی مانند قیچی و کاتر حس لامسه‌ی خود را تقویت می‌کنند تا بتوانند شکل‌ها و طرح‌های مختلفی بسازند.

بهبود سیستم بویایی

بوی خمیر بازی به خودی خود کاملاً قابل تشخیص است اما می‌توانید خمیر بازی معطر با رایحه‌های اضافه نیز خریداری کنید تا علاوه بر ایجاد حس خوشایند، حس بویایی کودک تقویت شود.

ایده‌ های خلاقانه برای خمیر بازی

خمیر بازی خاصیتی جادویی دارد که باعث می‌شود بچه‌ها ساعت‌ها با آن بازی کنند! کارهای زیادی وجود دارد که می‌توان با خمیر بازی انجام داد و آن را به هر شکلی درآورد اما بهترین ایده ها برای بازی با خمیر چیست؟ در ادامه به چند ایده خلاقانه برای خمیر بازی اشاره می‌کنیم.

ساخت ساعت عقربه‌ای

بچه‌ها به ویژه کودکان دبستانی برای گفتن زمان هیجان زیادی دارند. بنابراین ساخت ساعت عقربه‌ای ایده‌ای عالی برای بازی با خمیر بازی است. از کودکتان بخواهید یک خط بلند و باریک مانند مار درست کند. سپس، این خط را به یک دایره‌ی بزرگ تبدیل کند. در این‌جا کودک شروع به ساخت اجزای ساعت می‌کند. به او کمک کنید اعداد ۱ تا ۱۲ را شکل دهد و قالب بزند. فراموش نکنید که دو عقربه یکی بزرگ و دیگری کوچک برای ساعت بسازید. وقتی کار ساخت ساعت با خمیر بازی تمام شد، بازی گفتن زمان را انجام دهید.

پیکشنری یا حدس تصاویر با خمیر بازی

این بازی، ایده‌ای هیجان‌انگیز برای کودکان خواهد بود! در این بازی باید نام اشیاء یا جانداران ساده‌ای را که می‌توان با خمیر بازی درست کرد، روی کاغذهای کوچک یادداشت کنید و این کاغذها را در یک کاسه قرار دهید. بچه‌ها را به دو گروه تقسیم کنید. بازی این‌گونه پیش خواهد رفت: اولین بازیکن از گروه اول کاغذی را از کاسه خارج می‌کند. این فرد ۱ دقیقه فرصت خواهد داشت تا از خمیر بازی استفاده کند و هم‌تیمی‌های او باید حدس بزنند که چه چیزی درست کرده است. اگر نتوانند حدس بزنند، تیم دیگر این فرصت را پیدا می‌کند که برای به دست آوردن امتیاز تلاش کند. این کار ادامه می‌یابد تا زمانی که همه این شانس را داشته باشند که با خمیر، بازی کنند. تیمی که بیشترین امتیاز را داشته باشد برنده می‌شود.

آتشفشان

در این فعالیت، خمیر بازی و یک لیوان کاغذی را در اختیار کودک قرار می‌دهید تا آتشفشان خود را بسازد. کودک باید آتشفشان را در اطراف لیوان ساخته و لیوان را مرکز آتشفشان تصور کند. البته اگر دوست دارید تمیز کردن آن آسان باشد، از فرزندتان بخواهید این آتشفشان را روی یک صفحه‌ی پلاستیکی ضخیم بسازد تا پس از اتمام کار به راحتی از آن جدا شود

لیوان برای جا دادن مخلوط آتشفشان است. همچنین می‌توانید با مشاهده‌ی عکس‌هایی از آتشفشان‌های واقعی از آن‌ها الهام بگیرید. وقتی ساخت آتشفشان با خمیر بازی در اطراف لیوان تمام شد، دو قاشق غذاخوری جوش شیرین داخل مرکز آتشفشان یعنی لیوان بریزید. در یک لیوان دیگر، حدود یک‌چهارم فنجان سرکه و چند قطره رنگ خوراکی قرمز را مخلوط کنید. همچنین می‌توانید به فرزندتان اجازه دهید رنگ دیگری مانند زرد یا بنفش را انتخاب کند. سپس مخلوط سرکه را در آتشفشان بریزید و فوران آن را تماشا کنید!

منظومه شمسی

این فعالیت ساده علاوه بر آموزش علم به کودک، سرگرم‌کننده است! از فرزندتان بخواهید که سیارات مختلف منظومه شمسی را با خمیر بازی بسازد. شکل سیارات را به او نشان دهید تا با مشاهده‌ی آن شروع به ساختن کند. علاوه بر رنگ‌های مختلف خمیر بازی، ممکن است به مواد اضافی (مثلاً برای ساختن حلقه در اطراف زحل) نیز نیاز داشته باشید. می‌توانید این مواد را از دستبند، مهره و اشیای دیگر درست کنید.

ساخت خانه

یکی از ایده‌های بازی با خمیر بازی ساخت خانه است. برای ساختن اسکلت خانه یا ساختمان‌های دیگر، می‌توانید چوب‌های کاردستی را نیز به خمیر بازی اضافه کنید.

آموزش مفاهیم ریاضی با استفاده از مارها!

این سرگرمی به طور ویژه برای خردسالان بسیار مناسب و آموزنده است. به آن‌ها نشان دهید که چگونه خمیر بازی را بغلتانند تا شکل مارهای مختلف درست شود. سپس از آن‌ها بخواهید برای یادگیری مفهوم ریاضی طول، مارهایی با طول‌های مختلف درست کنند. حتی اگر کودک در دبستان با اعداد و کار با خط‌کش آشنا شده، می‌توانید به او سفارش ساخت مار یا اشیای دیگر در طول یا ابعاد متفاوت دهید!

فسیل دایناسورها

می‌دانید که فسیل دایناسورها در واقعیت با ترکیب پیکر آن‌ها با خاک رس طبیعی ساخته شده است اما همین کار را می‌توان با خمیر بازی نیز انجام داد. دایناسورهای اسباب بازی کوچکی را برای کودکان فراهم کنید تا در خمیر بازی فشار داده و فسیل بسازند.

ایموجی

با استفاده از خمیر بازی می‌توان ایموجی‌های مختلفی مانند حالت‌های صورت ایجاد کرد. با ساخت یک دایره و دو چشم و حالت دهان، ایموجی خندان یا نارحت ایجاد می‌شود. ایموجی‌های دیگر را شما حدس بزنید!

نحوه درست کردن خمیر بازی در خانه

ابتدایی‌ترین دستور ساخت خمیر بازی در خانه به مواد ساده‌ای مانند آرد و روغن یا حتی آرد و آب نیاز دارد. حتی راه‌هایی برای درست کردن آن با نرم‌کننده‌ی مو و نشاسته ذرت نیز وجود دارد اما استفاده از نرم‌کننده به دلیل خطر خورده شدن توسط کودکان زیر ۳ سال خطرناک است. مواد لازم دیگر عبارت‌اند از:

نمک: بدون نمک، خمیر بازی شما تبدیل به یک خمیر ترش حباب‌دار و تند می‌شود. اضافه کردن نمک باعث می‌شود خمیر ماندگار شود. این ماندگاری تا زمانی که آن را در یک ظرف دربسته نگهداری کنید، برای روزها یا حتی هفته‌ها ادامه دارد.

کرم تارتار: کرم تارتار خمیر را سبک می‌کند؛ همان کاری که اضافه کردن مخمر انجام می‌دهد اما این مزیت را دارد که خمیر شما را به پیش غذا تبدیل نمی‌کند. در این حالت، خمیر سبک‌تر و کم‌تراکم‌تر شده و برای دستکاری بچه‌ها راحت‌تر می‌شود. بنابراین اگر بتوانید مقداری کرم تارتار تهیه کنید، بهتر است که به دستور ساخت اضافه شود. علاوه‌براین، کرم تارتار خمیر را نرم‌تر و انعطاف‌پذیرتر می‌کند. همچنین خمیری چسبناک‌تر ایجاد می‌کند. بنابراین کار کردن با آن و پاک‌سازی آن آسان‌تر می‌شود.

وقتی کرم تارتار با رنگ خوراکی ترکیب شود، رنگ‌های زنده‌تر و ثابت‌تری به شما می‌دهد. این ماده به عنوان یک ماده نگهدارنده عمل می‌کند و باعث ماندگاری بیشتر خمیر بازی می‌شود. این به این معنی که کودک شما می‌تواند از یک دسته خمیر بازی چندین بار استفاده کند.

روغن: اضافه کردن روغن به خمیر باعث می‌شود چسبندگی آن کمتر شود و در حالت تعادل باقی بماند.

به طور کلی، مواد لازم جهت تهیه خمیر بازی به شرح زیر است:

1. ۲ لیوان آرد
2. ۱ فنجان نمک
3. ۲ لیوان آب
4. ۲ قاشق غذاخوری روغن پخت و پز
5. ۲ قاشق چای‌خوری کرم تارتار
6. ۱ قاشق چایخوری رنگ خوراکی (اختیاری)

اما چطور خمیر بازی خانگی درست کنیم؟ همه‌ی مواد را در تابه بریزید و روی حرارت ملایم قرار دهید و مدام هم بزنید. هنگامی که مخلوط خمیر از کنار تابه جدا شد، یعنی آماده است. سپس مخلوط را روی تخته بچرخانید و به آن ضربه بزنید تا ناهمواری‌های آن از بین برود. حال در ظرف در بسته در یخچال نگهداری کنید و بگذارید خنک شود.

البته خمیر بازی را می‌توان با آب سرد نیز درست کرد اما اگر می‌خواهید بافت خمیری منعطف و آشنا را داشته باشد، باید از دستورالعملی که ذکر شد، استفاده کنید.

نکات مهم در خرید خمیر بازی

خرید خمیر بازی باید با توجه به نکاتی باشد که مهم‌ترین آن‌ها را در ادامه می‌خوانید.

تقویت خلاقیت

هنگام خرید خمیر بازی، به دنبال انواعی باشید که در رنگ‌های متنوع و فراوان وجود دارند. تنوع رنگ، باعث تحریک بیشتر تخیل کودک می‌شود و به او اجازه می‌دهد تا اشکال و طرح‌های منحصر به فردی ایجاد کند. علاوه‌براین، برای تقویت بیشتر خلاقیت و حواس کودک، خمیر بازی را با بافت‌ها یا رایحه‌های مختلف انتخاب کنید.

افزایش دقت و تمرکز

انتخاب خمیر بازی با قوام مناسب می‌تواند به بهبود مهارت‌های ظریف حرکتی و تمرکز کودکان کمک کند. به دنبال خمیری باشید که به راحتی قالب‌گیری شود اما خیلی چسبنده نباشد و امکان کار کردن با دست به طور دقیق با آن وجود داشته باشد. برخی از برندها خمیر بازی را ارائه می‌دهند که به سرعت خشک می‌شود. این امر می‌تواند صبر و توجه به جزئیات را افزایش دهد زیرا کودکان روی طرح‌های پیچیده کار می‌کنند.

مواد غیرسمی و ایمن

همیشه لیست مواد تشکیل‌دهنده را بررسی کنید تا مطمئن شوید که خمیر بازی از مواد غیر سمی و ایمن ساخته شده باشد. برندهایی که ایمنی کودکان را در اولویت قرار می‌دهند و از مواد طبیعی استفاده می‌کنند (به خصوص برای کودکان کوچک‌تر که مستعد قرار دادن اشیاء در دهان خود هستند)، بهترین هستند.

تمیز کردن آسان

خمیر بازی را انتخاب کنید که به راحتی از روی سطوح و لباس پاک شود. برخی از انواع خمیر بازی به طور خاص برای جلوگیری از ایجاد لک طراحی شده و به راحتی می‌توان آن‌ها را تمیز یا پاک کرد. این ویژگی، استرس والدین و مراقبان را در زمان بازی تا حد زیادی کاهش خواهد داد.

ماندگاری طولانی

قبل از خرید خمیر، بسته‌بندی آن را برای کسب اطلاعاتی در مورد ماندگاری و توصیه‌های نگهداری بررسی کنید. می‌توان از نوعی از خمیر بازی که ماندگاری بیشتری دارد، مکرراً بدون خشک شدن یا از دست دادن انعطاف‌پذیری استفاده کرد.

لوازم آموزشی

به دنبال خمیر بازی باشید که دارای لوازم آموزشی مانند قالب‌ها یا ابزارهایی به شکل حروف و اعداد است. استفاده از این لوازم، علاوه بر تفریح، مهارت‌های شناختی کودک را نیز ارتقا خواهد داد.

توجه به تنوع و قیمت

خمیر بازی از نظر تنوع و همچنین قیمت، در انواع مختلفی موجود است. قبل از خرید خمیر بازی ممکن است سؤالاتی از این قبیل برای شما پیش بیاید: از کجا خمیر بازی بخریم؟ چه قیمتی برای خمیر بازی مناسب است؟ چه نوع خمیر بازی بهتر است؟ پاسخ همه‌ی این سؤالات در خرید از یک فروشگاه بزرگ خلاصه می‌شود. معمولاً در فروشگاه‌های بزرگ تنوع هم در جنس و هم قیمت خمیر بازی فراوان است.

کلام آخر

استفاده از خمیر بازی مزایای زیادی برای کودکان دارد. خمیر بازی یک ابزار یادگیری همه‌کاره برای تعامل، توسعه‌ی مهارت‌های حرکتی و کشف خلاقیت کودکان است.

طبیعت غنی از احساس خمیر بازی به کودکان فرصت می‌دهد تا حواس خود را درگیر کرده و یادگیری خود را عمیق‌تر کنند. حتی با افزودن رنگ‌ها، رایحه‌ها و بافت‌های مختلف به خمیر بازی، می‌توانید تجربه‌ی یادگیری را افزایش دهید.

منابع: myteachingcupboard , playgroupwa , sunshinehouse