آستانه ی تجدد در شرح تنبیه الامه و تنزیه المله

تنبیه الأمة و مؤلف ارجمندش نماد مکتبی فقهی ـ سیاسی شد که بیان دینی از آزادی و دموکراسی در مذهب شیعه فراهم می کرد و یا حداقل مقدمات چنین مهمی را تدارک می دید. به همین دلیل است که تنبیه الأمة در مرکز مناقشات معاصر ما، درباره ی استبداد و مردم سالاری از یک سو، و نوگرایی مذهبی و سکولار از سوی دیگر نشسته و در این چهار سوق، همزمان مورد توجه علاقمندان به مذهب، سیاست، تاریخ و ملیت قرار گرفت و «جاذبه و دافعه ی» پردامنه ای برانگیخت.

بحران اندیشه و سیاست در ایران معاصر، و اهتمام و توسعه ی علوم انسانی در سطوح آموزش عالی، موجب اقبال روزافزون به تاریخ اندیشه ی سیاسی معاصر گردید و باز هم تنبیه الأمة نائینی اهمیت مضاعفی از دیدگاه رابطه ی دین و دموکراسی پیدا کرد. اما ادبیات کتاب نائینی چنان فشرده و دشوار است که خواننده و پژوهشگر امروز را با مشکلات جدی مواجه می کند.

در این کتاب مؤلف کوشیده است با توضیح واژگان در کنار متن و شرح و تحشیه ی تنبیه الأمة اندیشه ی مکنون در آن را بازنماید و امکانات و تنگناهای این اثر مهم را در راستای رابطه ی دین و دموکراسی، و به طور کلی، دین و دولت مدرن آشکار سازد.