روش های تربیتی پیامبر اکرم (ص)

درباره کتاب:

وقتی صحبت از پیامبران در طول تاریخ به میان می آید، اولین پرسشی که به ذهن هرکسی می تواند خطور کند، این است که چرا پیامبران مبعوث شده اند؟ این سوالی ست که شاید شما هم از خود پرسیده باشید.  سؤالی که پاسخ آن در سطحی دیگر می تواند نشان دهنده کیستی پیامبر و چرایی رسالتش باشد.

 بدیهی ترین پاسخ برای این پرسش آشنا که احتمالاً همه ما با آن نیز برخورد کرده ایم، این است که پیامبران برای هدایت انسان ها مبعوث شده اند. رسالت آن ها رساندن انسان به ساحل و نجات و نشان دادن مسیر منتهی جامعه ای آرمانی ست؛ جامعه ای که در سطح فردی و اجتماعی، ضامن سعادت دنیوی و اخروی انسان باشد.

پیامبران برای تحقق آنچه در بالا اشاره شد، به تربیت انسان ها می پردازند، به میان مردم رفته و از طرق مختلف در این زمینه می کوشند؛ از موعظه گرفته تا نوع زندگی خود که متضمن الگوهای تربیتی برای دیگران است. برخی از پیامبران از طریق وحی و آوردن کتاب آسمانی شکلی گسترده تر به جنبه هدایتی کار خود داده و با باقی گذاردن کتاب آسمانی خویش، آن را از محدوده زمان و مکان فراتر می برند. 

از آنچه در بالا گفته شد نتیجه می گیریم که یکی از مهم ترین دلایل فرستادن پیامبران از سوی خداوند درواقع تربیت  انسان ها بوده و این مسئله از طریق روش هایی که هر پیامبر برای این منظور اتخاذ می کرده محقق می شده است.

دستمایه کتاب روش های تربیتی پیامبر (ص) نیز همان گونه که از نامش پیداست، همین موضوع کلیدی است. نویسنده این کتاب معتقد است روش های تربیتی پیامبر اکرم (ص) به عنوان مقدمه و درآمدی بر فلسفه تربیتی آن حضرت محسوب شده و فلسفه تربیتی نیز دربرگیرنده شاخه های هستی شناسی، شناخت شناسی و ارزش شناسی و دلالت های تربیتی است.

از این منظر کتاب حاضر در سه فصل نوشته شده است. فصل اول «هستی شناسی پیامبر اکرم و دلالت های تربیتی آن» است. بحث هستی شناسی در بر گیرنده مسائل اساسی و بنیادین اعتقادی انسان است. نویسنده در این فصل ابتدا به تاریخچه هستی شناختی پرداخته و از هستی صرف و هستی مطلق سخن گفته است و سرانجام نیز به تبیین اساسی ترین وجوه هستی شناسی همچون: خدا، انسان، دنیا، آخرت، بهشت، دوزخ و...عنایت داشته است.

در فصل دوم کتاب با عنوان «معرفت شناسی پیامبر اسلام (ص) و دلالت های تربیتی آن» ابتدا به تاریخچه معرفت شناسی پرداخته شده؛ سپس از شناخت، اهمیت و اصالت آن سخن رفته است. طلب علم، فعال سازی عقل، اندیشیدن و اهمیت آن، ابزار و منابع شناخت، روش های آموزشی و تربیتی و روش امربه معروف و نهی از منکر، دیگر بخش های این فصل از کتاب را تشکیل می دهند.

نویسنده در فصل سوم کتاب تحت عنوان «ارزش شناسی پیامبر اکرم و دلالت های تربیتی آن» همانند دو فصل قبل، ابتدا مقدمه و تاریخچه ای از این بحث مطرح کرده و سپس در حوزه ارزش شناسی به دو مقوله اخلاقیات و زیبایی ها از منظر رسول خدا(ص) پرداخته است؛ ایمان، صبر، راست گویی و صداقت، احسان، توبه، خوش خلقی، کبر و حسد از دیگر بخش های این فصل به شمار می آیند.

این کتاب با توجه به اهمیت موضوع آن و نکات کلیدی که نویسنده با رویکردی مستند و پژوهشی و بیانی روشن و قابل فهم مطرح کرده، اثری ست سودمند برای علاقه مندان مباحث تربیتی، به ویژه در روزگاری که به دلیل رواج شیوه های غلط تربیتی که ریشه در فرهنگ، سنت و مذهب ما نداشته و از روش های غیرایرانی و غیراسلامی پیروی کرده اند، دچار چالش های تربیتی بسیاری شده ایم. روش های تربیتی پیامبر در این روزگار حکم کشتی نجات را دارد در دریای متلاطم عصر حاضر.

* معرفی کتاب از الفِ کتاب