زندگینامه خودنوشت نلسون ماندلا

درباره کتاب:

وقتی آبراهام لینکلن که یکی از نزدیک ترین دوستانش برده دار بود، قانون لغو برده داری را امضا کرد، احتمالا نمی دانست با آن امضا، جانش را فدای آزادی بردگان می کند. آبراهام لینکلن را نه دوست برده دارش که مردی متعصب به قتل رساند مردی که از در حاشیه چند عکس دسته جمعی باقی مانده از آن روزگار، در میان جمعیت پیرامون آبراهام لینکلن دیده می شود.

نه آن زمان که حمایت از سیاهان می توانست رئیس جمهوری ایالات متحده را به دیار عدم بفرستد و نه قریب به صدسال بعد، روزگاری که با مبارزات مارتین لوتر کینگ سیاهان از بدیهی ترین امتیازات قوانین مدنی امریکا برخوردار شدند؛ کمتر کسی انتظار داشت که سمبل مبارزه آزادی خواهانه انسان در جهان، سیاه پوستی برخاسته از سرزمین تبعیض نژادی خواهد بود و نماد تغییر جهان انتخاب رئیس جمهوری سیاه پوست برای ایالات متحده.

از روزگاری که آبراهام لینکلن بر خاک افتاد، تا روزگاری که باراک اوباما بر صندلی ریاست جمهوری تکیه زد، از روزگاری که نلسون ماندلا برای آزادی سیاهان سال ها تنهایی و رنج را پشت سلول های تنگ زندان به تنها سپری کرد تا روزگاری که به عنوان یکی از افتخارات جهان بشری ستوده شد؛ ماجراهای بسیار برجهان گذشت و انسان های بسیاری فداکاری کردند، تا این مبارزات به بار بنشیند.

کتاب حاضر زندگی نامه یکی از همین قهرمانان راه آزادی انسان است؛ کسی که رویکرد جامعه جهانی نسبت به بحث سیاه وسفید، نژادپرستی و... را با پایمردی خود در سال های طولانی زندان و تبعید، تغییر داد و درنهایت به سمبل ایستادگی و مقاومت یک انسان بدل شد. 

متأسفانه نلسون ماندلا دیگر در میان ما نیست و چندی پیش در میان بدرقه بسیاری از سیاستمداران بزرگ جهان به خاک سپرده شد. اما تجربه های او در زندگی و مبارزه برای ما باقی مانده تجربه هایی که می تواند حاوی نکات آموزنده و جالب توجه زیادی باشد.

کتاب زندگی نامه خود نوشت نلسون ماندلا که به تازگی چاپ دوم آن به بازار آمده است چنین کتابی ست. این کتاب که در سال ۲۰۱۰ در خارج از ایران منتشرشد، یکی از پرفروش ترین کتاب های زمان خود بود که متأسفانه ترجمه فارسی آن در کشور ما آن گونه که باید مورد توجه قرار نگرفته است. این کتاب که در سری زندگی نامه های نشر قطره منتشرشده با توجه به همزمانی انتشار آن با مرگ نلسون ماندلا در صورت اطلاع رسانی درست می توانست از استقبال بهتری برخوردار شود؛ به خصوص اینکه در میان انواع و اقسام کتاب هایی که درباره ماندلا منتشرشده از جامع ترین و خواندنی ترین آن ها محسوب می شود.

مترجم فارسی کتاب که ترجمه روان و خوبی از آن ارائه کرده، عنوان زندگی نامه خود نوشت نلسون ماندلا را برای این کتاب انتخاب کرده که چندان اسم بامسمایی برای آن نیست، زیرا این کتاب بر اساس گفتگوها، نوشته ها، بیانیه ها ، خاطرات و... نلسون ماندلا و کنار هم قرار دادن مهم ترین بخش های این منابع، با تدوینی حساب شده به نگارش درآمده.

اگرچه با در نظر گرفتن سبک جذاب تدوین کتاب، نتیجه نهایی آن اثری بسیار جذاب است که می توان طرحی زنده از زندگی و مبارزات و دوران زندان نلسون ماندلا در ذهن مخاطب ترسیم کند. کاری بسیار خواندنی هم باشد اما الزاماً به این گونه نیست که توسط خود نلسون ماندلا و به نیت ارائه خاطراتی خود نوشت به تحریر درآمده باشد، شاید عنوان آشنایی همانند ماندلا به روایت ماندلا برای آن گویاتر به نظر می رسد.

کتاب حاضر در چهار بخش و چهارده فصل نوشته شده است. زندگی شبانی، بازیگری تئاتر، حماسه و کمدی تراژیک، عناوین بخش های چهارگانه کتاب هستند. در پایان کتاب نیز چهار پیوست که به اشخاص، مکان ها، رخدادها، سیر تاریخی وقایع و... می پردازد، به کتاب افزوده شده که خواننده در حین مطالعه اثر و در موقع لزوم با ارجاع به این پیوست ها اطلاعات تکمیلی لازم را به راحتی دست آورد.

از ویژگی های این کتاب پیشگفتاری ست که باراک اوباما درباره آن نوشته است، اوباما که ماندلا را از محبوب ترین شخصیت های سیاسی نزد خود می داند، در این پیشگفتار درباره او نوشته است: 

«زندگی ماندلا حکایتی سرشار از رو در رویی مستقیم با بداندیشی و ناامیدی را برای ما بازگو می کند که جهان ما اغلب از آن رنج می برد. او زندانی ای است که آزادمرد از کار در می آید؛ آزادیخواهی است که منادی پرشور آشتی می شود، و رهبر حزبی است که رئیس جمهوری منادی پرشور مردم سالاری و پیشرفت از کار در می آید. ماندلا پس از ترک جایگاه رسمی ریاست جمهوری نیز همچنان تلاش برای تحقق عدالت، فرصت و شکوهمندی انسان را پی می گیرد. او برای ایجاد تغییر در کشورش و جهان بسیار کوشیده است؛ آن چنان که نادیده گرفتن سهم او در تاریخ چند دهه گذشته دشوار است.»

* معرفی کتاب از الف کتاب