میشل فوکو

درباره کتاب:

میشل فوکوی بری اسمارت، مقدمه ای هم دلانه به یکی از اصلی ترین اندیشمندان زمانه ی ماست. این اثر در آغاز در سال ۱۹۸۵ در مجموعه ی کلید جامعه شناسان در انتشارات راتلج و با سرویراستاری پیتر هامیلتون منتشر شده است. هر چند در سال ۲۰۰۲ (۱۳۸۱) مولف این کتاب را بازنگری کرد و کتاب شناسی مفیدی نیز به آن افزود، لیلا جوافشانی و حسن چاوشیان نسخه ی حاضر را از روی چاپ ۱۹۸۸ کتاب ترجمه کرده اند.

بری اسمارت در این اثر بر روی ساختار بست و پیوست قدرت و آگاهی و حالات شی ءشدگی که از طریق آن بشر موضوعات را شکل می دهد متمرکز شده است و به مسایل مناقشه انگیز دولت و مقاومت در برابر قدرت پرداخته است. وسعت آثار فوکو از متون اولیه درباره ی دیوانگی تا مطالعات نهایی او بر روی امر جنسی، و مساله ی وضعیت و ارزش آثار روش شناختی به عنوان یک شکل از تحلیل انتقادی در این اثر کاملا بررسی شده است.

کتاب از چهار فصل تشکیل شده است: ۱. مضامین و مباحث اصلی، ۲. مساله ی روش و تحلیل، ۳. سوبژه های قدرت ابژه های معرفت، و ۴. دولت، مقاومت و عقلانیت.

در مجموع اسمارت می کوشد تا سه فرضیه ی جداگانه را ایجاد کند که عموما در سراسر کتاب بازتاب یافته است. پس از ارایه ی یک مرور کلی بر موضوعات و مسایل اصلی تفکر فوکو در فصل یک، فصل دوم عمدتا به شرح این مساله می پردازد که آثار فوکو در عین حال که از روش تکاملی به سوی روش باستان گرایانه در حرکت اند، نباید به شکل گسسته در نظر گرفته شوند.

در عوض اسمارت دلیل می آرود که دو حالت متمایز تحلیل. و تجزیه، فهمی مشترک به دست می دهند و بنا بر این به سادگی «تجدید نهاد اولویت های تحلیلی» را می سازند. فرضیه ی دوم اسمارت تا حد بسیاری در فصل سوم آمده است؛ هر چند ردپای آن را در فصل دوم نیز می توان بازیافت. او مدعی است که سهم فوکو در بسیاری از زمینه های مرکزی علوم انسانی پیشگامانه است و از این رو نه به روش های موجود در تاریخ و جامعه شناسی و نه به رویکردهای جنبش های مختلف مانند پدیدارشناسی، هستنده گرایی، ساختارگرایی، و مارکسیم قابل فروکاستن نیست.

با توجه به این اسمارت فکر می کند که اندیشه های فوکو را باید در جای یک بستر مناسب برای بینش های نو به جوامع نوین دید. چهارمین و واپسین فصل نشان می دهد که مطالعات متعدد تاریخی فوکو بر روی دیوانگی، بیماری، جُرم، و امر جنسی نباید صرفا به عنوان تحلیل هایی توصیفی فهم شود بلکه باید آن را «کمکی اساسی به تفکر انتقادی و بنیادی» دانست.

کتاب «میشل فوکو» علاوه بر ترجمه ی روان، کتاب پردازی خوبی دارد و  نشر آمه در ۱۹۰ صفحه به بازار نشر عرضه شده است.

* معرفی کتاب از الف کتاب