مذاکره با اشیا

هنر نظریه‌ی کنشگرـ‌شبکه، که لاتور از مؤلفان اصلی آن است، برقراری تقارن بسیار عام میان انسان‌ها و غیرانسان‌ها است؛ غیرانسان‌ها نه وسایلی صرف در دست انسان‌اند و نه ابژه‌های خاموش و پنهانی، که منتظر باشند روزی سوژه‌ای (دانشمندی) آن‌ها را کشف کند. آن‌ها زندگی، تاریخ، عاملیت، کنش و اثرگذاریِ خاص خود را دارند. هدف نظریه‌ی کنشگرـ‌شبکه اعطا یا بازگرداندن شأن عاملیت و تاریخ‌مندی به اشیاست. آن‌ها نه ابژه‌های منفعل در دست انسان بلکه طرف مذاکره‌ی انسان‌اند. آن‌ها در ساختن تاریخ اجتماعی‌ـ‌سیاسی ما شریک‌اند. آن‌ها شهروندان راستین جامعه‌اند. عمده‌ی تاریخ اندیشه، تاریخ مصادره‌ی عاملیت غیرانسان‌ها به نفع انسان‌هاست؛ به قول لاتور: «غیرانسان‌ها آزاد به دنیا می‌آیند ولی همواره دربندند!»