آیا کتاب را خوانده‌اید؟
آیا کتاب را خوانده‌اید؟
می‌خواهم بخوانم
می‌خواهم بخوانم
در حال خواندن
در حال خواندن
خواندم
خواندم
می‌خواهم بخوانم می‌خواهم بخوانم
در حال خواندن در حال خواندن
خواندم خواندم
آیا کتاب را دوست داشتید؟
آیا کتاب را دوست داشتید؟
دوست داشتم
دوست داشتم
دوست نداشتم
دوست نداشتم
دوست داشتم دوست داشتم
دوست نداشتم دوست نداشتم
می‌خواهم بخوانم 1
در حال خواندن 0
خواندم 0
دوست داشتم 20
دوست نداشتم 0

دولت و توسعه اقتصادی

امتیاز محصول:
(1 نفر امتیاز داده است)
دسته بندی:
اقتصاد
ویژگی‌های محصول:
کد کالا:
99801
شابک:
9789644163203
انتشارات:
موضوع:
اقتصاد
زبان:
فارسی
سال انتشار:
1398
جلد:
شمیز
قطع:
وزیری
تعداد صفحه:
408
شماره چاپ:
3
طول:
24
عرض:
17
وزن:
490 گرم
قیمت محصول:
1,550,000 ریال
موجود نیست
درباره دولت و توسعه اقتصادی :
درباره کتاب:

ذهنیت جامعه روشنفکری ایران تاکنون معطوف به این نگرش بوده که نخبگانی در ایران خواستار توسعه کشور بوده اند اما نظام سیاسی مانع از تحقق این هدف شده است. کتاب جامعه شناسی نخبه کشی که زمانی کتاب پرفروشی شد از این منظر نگاشته شد. اما واقعیت امر این است که توسعه نیافتگی ایران امری پیچیده تر از آن است که بتوان صرفاً با این عامل آن را توضیح داد. مقاطع مختلف تاریخ ایران با پدیده های متفاوتی روبرو بوده و هر مقطع تحلیل متفاوتی دارد و نمی توان با یک تبیین کلی تمام مقاطع را توضیح داد.

به عنوان مثال در مقاطعی از تاریخ ایران بسیاری از نخبگان اصلاح گر تلاش کردند تا به جای اینکه در خارج از حاکمیت قرار گیرند و صرفاً از موضع نقد و انتقاد سخن گویند، دست بالا زنند و وارد حاکمیت شوند و از قدرت حاکمیت برای اصلاح وضعیت کشور و سامان بخشی به آن بهره برداری کنند. برخلاف این تصور ساده که همواره دولت در ایران مانع توسعه بوده می توان نشان داد که در مقاطعی از تاریخ ایران، چه در سال-های قبل از انقلاب و چه در بعد از انقلاب دولت هایی بودند که توجه ویژه ای به توسعه داشتند و تلاش کردند تا دولت پیشران توسعه باشد و بقیه اقتصاد به تبع تحرک دولت به سمت توسعه حرکت کند. این اقدامات گاه تا حدودی مؤثر واقع شد و توانست نرخ رشد بالایی را برای مدت زمانی به ارمغان آورد و بنیان های دولت مدرن و نهادهای مدرن را در کشور ایجاد کند به حدی که ایران امروزه در زمره کشورهای با درآمد سرانه متوسط قلمداد می شود؛ اما طبیعی است که انتظار ما بیشتر است.

ایران ازجمله کشورهایی است که زودتر از دیگر کشورهای در حال توسعه نظام مشروطیت را پذیرفت و زودتر از خیلی کشورها نهادهای مدرن را تأسیس کرد. اما در عمل این اقدامات آن قدر کافی و مستمر نبوده تا ایران را به جرگه کشورهای توسعه یافته برساند. کشور ما به رغم همه این اقدامات هنوز در ردیف کشورهای درحال توسعه است. سؤالی که بلافاصله مطرح می شود این است که از بین دولت های مختلفی که در تاریخ معاصر ایران بر سر کار آمدند، کدام یک را می توان در زمره دولت های توسعه گرا قلمداد کرد؟ سؤال دومی که به تبع آن مطرح می شود این است که چرا این دولت ها به تعبیر حافظ دولت مستعجل بوده اند و روندی که ایجاد کرده اند تداوم نیافته و چرا در عمل ناکام ماندند.

تجربه اخیر برخی کشورهای درحال توسعه نشان می دهد که دولت در این کشورها نقش مهمی در سوق دادن اقتصاد و جامعه به سمت توسعه ایفا کرده است. درحالی که در الگوی رایج در کشورهای غربی این نهاد بازار و تحولات درونی آن است که جامعه را به سمت توسعه حرکت می دهد. کشورهای غربی در طی یک فرآیند طولانی چند صدساله توانستند به توسعه یافتگی و رفاه آن دست یابند و در این مسیر به اقدامات بنگاه ها و بخش های خصوصی و نظام اقتصاد بازار متکی بودند اما بسیاری از کشورهای درحال توسعه معتقدند که نمی توانند همین مدت را صبر کنند تا به توسعه برسند. بخش خصوصی در این کشورها ضعیف است و نمی تواند در یک زمان کوتاه و قابل قبول توسعه را به ارمغان آورد. درنتیجه دولت ها در این کشورها دست به کار شدند و خود در حرکت به سمت توسعه نقش پیشران را ایفا کردند. به عبارت دیگر رهبران توسعه گرا از قدرت و امکانات دولتی برای به حرکت درآوردن اقتصاد استفاده نمودند.


نکته جالب توجه در این دولت ها این است که در این کشورها اکثراً نظام سیاسی غیردمکراتیک بوده اما ماهیت غیردمکراتیک نظام به جای اینکه حاکمان را در بسط ظلم و چپاول اموال عمومی مبسوط الید کند، آن ها را در ایجاد هماهنگی (coordination) بین بخش های مختلف یاری رسانده است. درحالی که بسیاری از کشورهای درحال توسعه که به لحاظ دمکراتیک وضع بهتری داشته اند نتوانسته اند تصمیمات معطوف به توسعه را به شکل مناسبی اتخاذ کنند و هماهنگی لازم را برقرار سازند (coordination failure). ماهیت غیردمکراتیک این نظام ها موجب استقلال نسبی حاکمیت از مردم و جامعه مدنی شده ولی این امر به جای اینکه تهدیدی برای توسعه باشد فرصتی به وجود آورده تا تصمیم گیران و سیاست گذاران اقتصادی از فشار گروه های ذی نفوذ در امان بمانند. در این کشورها ماهیت سرکوبگرانه حکومت موجب شده تا مقاومت اجتماعی و عمومی در برابر تغییر مجال بروز نیابد و این امر انجام اصلاحات اقتصادی را تسهیل کرده است. همه این ها مشخصاتی هستند که در بسیاری از دولت های توسعه گرا مشاهده شده اند و همین امر مطالعه این پدیده را امری جذاب می سازد و راهی برای فهم عدم توسعه یافتگی کشور فراهم می کند.

کتابی که عنوان آن در بالا آمده، برای آشنا کردن خواننده با پدیده دولت های توسعه گرا و نقش آن ها در پیشرانی به سمت توسعه، چهار مورد خاص را در قالب یک فصل از کتاب مورد مطالعه قرار داده است که عبارت اند از: کره جنوبی، تایوان، سنگاپور و مالزی. نویسنده تلاش نموده تا مشخصات و ویژگی های دولت های توسعه گرا را از این بررسی تطبیقی استخراج کند. نقش نخبگان، میزان استقلال دولت از گروه ذی نفوذ، رابطه دولت های توسعه گرا با طبقه کارگر، طبقه زمین دار و کشاورز و طبقه سرمایه دار، قدرت دیوان سالاری، نسبت دولت با جامعه مدنی، محیط بین المللی ازجمله مختصاتی است که مورد توجه قرار گرفته است. مشخصات یادشده الگویی گردیده تا با استفاده از آن دولت های توسعه گرا در ایران شناسایی شوند. با طرح مقدمات یادشده و تطبیق مشخصات دولت های توسعه گرا با نمونه های ایرانی، زمینه پاسخ گویی به این سؤال فراهم می شود که چرا دولت های توسعه گرا در ایران نتوانستند همانند نمونه های مشابه خود در کشورهای موفق آسیایی، ایران را به مرز توسعه یافتگی برسانند. این کتاب همچنین چارچوبی نظری برای خوانندگان فراهم می کند تا از طریق آن بتوان به رابطه دمکراسی و رشد اقتصادی، نظری دوباره انداخت و به جای اینکه یک رابطه ایده آل و مستقیم بین دمکراسی و رشد برقرار کرد، پیچیدگی این رابطه را دریافت و شواهد تجربی متنوع موجود را تحلیل کرد.

به تمام کسانی که به موضوع توسعه به طورکلی و توسعه ایران به طور خاص اندیشه می کنند خواندن این کتاب تحقیقی توصیه می شود.

* معرفی کتاب از الف کتاب
برچسب‌ها: