قدیس

نشر نیستان در مجموعه کتاب های ادبیات برتر عنایت ویژه ای به ادبیات آیینی در قالب نمایشنامه و به خصوص رمان داشته است. آثاری که بر پایه المان هایی برگرفته از فرهنگ و مذهب و آداب رسوم ایرانی / اسلامی به روی کاغذ آمده اند. نوشتن این قسم آثار داستانی از دشواری های فراوان و خاص خود برخوردار است. از نیاز به تحقیق در منابع گوناگون، برقراری تعادل میان واقعیت و تخیل بگیریم تا افتادن به ورطه شعارزدگی که می تواند زحمات نویسنده را تا حد زیادی به باد بدهد و از همه مهم تر بروز حساسیت هایی که در صورت کم توجهی نویسنده به ظرافت های آن، (خودآگاه یا ناخودآگاه) می تواند تبعات و حاشیه های گوناگونی برای نویسنده به همراه داشته باشد (که اخیراً نمونه ای از آن را درباره رمان دوازدهم دیدم).

 

خوشبختانه ابراهیم حسن بیگی مجموعاً از موارد فوق به سلامت جسته و اثری کم و بیش پذیرفتنی را از این منظر، پیش روی مخاطب گذارده است.

 

ابراهیم حسن بیگی نامی آشنا در عرصه ادبیات است که تاکنون آثار متنوعی در حوزه های مرتبط با ادبیات از نقد ادبی تا رمان و داستان کوتاه به قلم او منتشرشده است.

 

«قدیس» از آخرین نوشته های اوست و کوشیده در این رمان رویکردی نو به زندگی امام علی (ع) داشته باشد. حسن بیگی در قدیس کوشیده تصویر امیرالمؤمنین (ع) را از منظر نگاه انسانی که به دینی دیگر تعلق دارد به تصویر بکشد. به همین خاطر در میان منابع مورداستفاده در این رمان، به کتاب هایی که توسط نویسندگان مسیحی که در بزرگداشت شأن و مقام علی (ع) نوشته شده برمی خوریم.

 

رمان به بهانه تلاش مردی مسیحی برای شناخت شخصیت امیرالمؤمنین، علی(ع)، به واکاوی و روایت حکومت ۵ ساله امام علی(ع) پرداخته و می کوشد حکومت اسلامی از منظر نگاه امیرالمؤمنین (ع) را به تصویر بکشد.

 

این رمان ماجرای زندگی کشیشی مسیحی است که در مسکو زندگی می کند و عاشق گردآوری کتاب های خطی است. جوانی تاجیک به قصد فروش، کتابی خطی به او امانت می دهد که مدعی است متعلق به ۱۴۰۰ سال پیش است. اندکی بعد جوان تاجیک به دست دو نفر روس که قصد سرقت کتاب را داشته اند کشته می شود و کشیش که پی به اهمیت کتاب برده، آن را موردبررسی قرار می دهد و در مسیری قرار می گیرد که به تدریج به شناخت او از امیر مؤمنان می انجامد.

 

در این میان اما کشیش که از دست قاتلان مرد جوان تاجیک در کلیسا امنیت جانی خود را در مخاطره می بیند، راهی بیروت شده و نزد پسرش می رود. بیروت اما فضای مناسبی در اختیار او می گذارد که حالا علاقه مند دانستن درباره زندگی حضرت علی (ع) است. اما بیروت برای او بستر مناسبی است تا بهتر و بیشتر درباره علی (ع) بداند. دوستی کشیش با «جرج جرداق» نویسنده ای مسیحی که از ارادتمندان امام نخست شیعیان است و درباره حضرت تألیفاتی دارد و نیز دیگر شیعیان لبنان و منابع فراوانی که درباره حضرت در اختیار او قرار می گیرد به تحول زندگی کشیش می انجامد.

 

رمان «قدیس» اگرچه در ظاهر رمانی تاریخی ست، اما در تلاش است با دور شدن از کلیشه های رایج در این نوع رمان ها کاری متفاوت و خواندنی ارائه کند. این رمان اگرچه از رفت وبرگشت های زمانی بسیاری برخورداراست، اما نویسنده با پرهیز از پیچیدگی های فرمی رمانی را تدارک دیده که برای عامه مخاطبان خواندنی و قابل درک باشد.

* معرفی کتاب از الف کتاب