زیباتر

درباره کتاب:

«زیباتر» نوشته سینا دادخواه، بهار امسال تقریبا همزمان با روزهای نمایشگاه کتاب به بازار آمد و از همان ابتدا پیدا بود که یکی از آثار موفق  ادبیات داستانی سال ۱۳۹۳خواهد بود. دادخواه متولد ۱۳۶۳ است، مهندسی عمران خوانده و علاوه براین رمان، داستانهای کوتاهی نیز نوشته که برخی از آنها در نشریات مختلف منتشر شد، اما اثری که او را خوب و پر قوت معرفی کرد، نخستین رمان اوست با نام «یوسف آباد خیابان سی و سوم» که با احتساب انتشار هفتمین چاپ خود، یکی از پرفروشترین آثار ادبیات داستانی این سالها بوده است. (البته منهای آثار عامه پسند که حساب و کتابشان جداست!)

 «یوسف آباد خیابان سی و سوم» صرف نظر از اقبال در فروش از سوی مخاطبان حرفه ای و منتقدان ادبی با واکنش های متفاوت ( البته بیشتر مثبت) روبه رو شده و هرچند گفته می شد رمانی است شهری از آن جنس که احتمالا فقط خواننده های تهرانی آن را می پسندند، اما اینگونه نشد و خوانندگانی از طیف های مختلف آن را خواندند و پسندیدند. چه بسا به دلیل تصویر خاصی که از مناسبات تهران به نمایش می گذاشت، برای مخاطبان غیر تهرانی جذابیت های خاص خود را هم داشت.

یوسف آباد خیابان سی و سوم در نظرسنجی جایزه «روزی روزگاری» (بر اساس نظرات ۶۶ کتابفروش به عنوان بیشترین پیشنهاد خرید) را به خود اختصاص داده و همچنین کاندیدای جایزه ادبی «گام اول» نیز شد.

دادخواه رمان «زیباتر» را حاصل ۱۸ماه کار مستمر عنوان کرده؛ تلاش برای خلق فضاهایی تازه و متفاوت با رمان نخست خود. و یکی از بارزترین نشانه هایی که در این زمینه قابل مشاهده است، استفاده از راوی دانای کل به جای راوی اول شخص است که در رمان نخست او بکار گرفته شده بود و رمان از دید چهار نفر (بدین شیوه) روایت می شد.

هر چند اتخاذ این استراتژی در روایت، به دلیل ظرفیت های متفاوتی که این دو نوع شیوه روایت از آن برخوردارند، می تواند فی نفسه تفاوت هایی را شکل دهد، اما الزاما برای این منظور کافی نخواهد بود. چرا که تم درونی یک رمان، فضای آن، شخصیت ها و روابطشان در مجموع کارکردی موثرتر در این زمینه دارند. فاکتورهایی که البته از دید دادخواه پنهان نمانده و از آنها مدد گرفته است.

به هر حال او در زیباتر بازهم سراغ فضاهای شهری رفته، آن هم از نوع تهرانی اش، جوانگرایی را هم که می تواند به این شباهت ها دامن بزند، از قلم نیانداخته. با همه این ها و حتی با فرض اینکه نویسنده نخواسته یکسره عناصری را که می اندیشیده موجب موفقیت رمان نخستش شده کنار بگذارد؛ باز نمی توان چنین نزدیکی ای را نقطه ضعفی برای رمان زیباتر فرض کرد.

شاید شنیده باشید که برخی صاحب نظران ادبیات داستانی معتقدند نویسنده در طول عمر خود یک رمان می نویسد و با رمانهای دیگرش آن را به شکلی دیگر تکرار کرده یا کامل می کند!

با این عقیده  موافق باشیم یا نه، نمی توانیم منکر آن شویم که طرح بلوغ فکری و شخصیتی قهرمانان این رمان به مراتب با عمق بیشتری نسبت به کار قبلی این نویسنده در لایه های زیرین اثر قابل مشاهده است و از سوی دیگر نشانه های تسلط بیشتر دادخواه در داستان نویسی در رمان «زیباتر» کاملا محسوس  است.

 «زیباتر» اثری ست خوشخوان، با ریتمی پرکشش و ضرب آهنگ متناسب با مضمون رمان، خواننده را به خوبی جذب کرده و سرگرم می سازد و این زمانی اهمیت می یابد که توجه داشته باشیم نویسنده برای این ایجاد ارتباط به سراغ مایه های پیش پا افتاده نرفته.

خواننده «زیباتر» قدیم به دنیایی می گذارد که برای قهرمانان آن خیلی هم زیبا نیست، چرا که تهران به صورت کلانشهری بی درو پیکر را برای مخاطب جلوه گر می شود که شخصیت های رمان در چنین فضایی بلعیده شده اند.

از مهمترین نقطه قوت رمان حاضر، ملموس از کار در آمدن شخصیت ها و روابط آنهاست که نقش بسزایی در همراهی مخاطب با این رمان دارد. دادخواه در ابتدای کتاب، آن را به جلال آریان تقدیم کرده، شخصیت ثابت اغلب رمانهای اسماعیل فصیح. تقدیم رمان خود به شخصیتی داستانی و در واقع زنده فرض کردن آن می تواند، برآیند نگاه خود دادخواه در شخصیت پردازی داستانهایش باشد، شخصیت هایی که نویسنده تمام سعی خود را در واقعی از کار در آمدنشان بکار برده است و خواننده نیز آنها بیرون از دنیای کتاب در پیرامون خود زنده فرض می کند و این موفقیت کمی نیست برای یک نویسنده جوان که هنوز سالهای پختگی را در پیش رو دارد.

* معرفی کتاب از الف کتاب