می‌خواهم بخوانم
در حال خواندن
خواندم
دوست داشتم
دوست نداشتم
0
0
0
3
0
ماه عسل ایرانی (خاطرات کنسول آلمان در تبریز (151914))
علاوه بر سیاحان فرنگی که شرح خاطرات مسافرت خود را به ایران نوشته‌اند، یکی از بهترین منابع پژوهش در تاریخ دو سده اخیر خاطرات دولت مردان خارجی است که به عنوان سفیر، کنسول و... در این دیار به مأموریت آمده‌اند. در این میان مورد دوم به مراتب ارزنده‌تر از اولی می‌تواند باشد چرا که این قسم آثار شرح خاطرات کسانی است که نه به عنوان مسافر و به صورت گذرا که به عنوان ساکنان چندین و چند ساله در میان مردم این دیار زندگی کرده‌اند و از این سبب، اغلب با شناخت بهتری از زندگی ایرانیان دست به قلم برده‌اند؛ از سوی دیگر خاطرات چنین اشخاصی تابع فراز و فرودهای سیاسی و اجتماعی است که از منظر آنها در خور روایت بوده است.
ماه‌عسل ایرانی بیش‌تر یک دفتر خاطرات است تا یک سفرنامه. گزارش‌های روزانه‌ی ویلهلم لیتن، دیپلمات آلمانی، گاهی چنان بی‌شائبه و خودمانی می‌شود که گویی او را در حضور داری. لیتن در سال ۱۹۱۳ در تهران با دوشیزه‌ای آلمانی ازدواج کرد. اما وقتی می‌خواست به ماه‌عسل برود، از سوی سفیر آلمان مأمور تأسیس کنسولگری این کشور در تبریز و تصدی آن شد. و این درست زمانی بود که ایران روزهای بحرانی انقلاب مشروطیت را از سر می‌گذراند و در چنبره‌ی دولت‌های بیگانه، که آتش جنگ جهانی اول را برافروخته بودند، فریاد بی‌طرفی سرمی‌داد. پیداست که مؤلف کتاب مسائل ایران را به گونه‌ای دیده است که یک سیاستمدار خارجی می‌تواند ببیند. چون او کتاب را برای انتشار در برلین نوشته بود.
آنچه «ماه عسل ایرانی» را به اثری ممتاز در میان نمونه‌های مشابه و البته کتابی جذاب و ارزشمند بدل می‌کند نخست شیوه خاطره نگاری ویلهم لیتن است که زبانی روایی و کم و بیش داستان گویانه را برای بیان رخداد هایی مستند به کار برده است. اما گذشته از این ویژگی در خور اعتنا، این محتوای کتاب است که آن را به یکی از ارزنده‌ترین منابع پژوهشی برای تاریخ نگاران و علاقمندان تاریخ در شناخت سالهای بعد از استبداد صغیر و فتح تهران توسط مشروطه خواهان بدل کرده است.
