مکالمه گرایی (میخاییل باختین و جهانش)

نوشته‌ی مایکل هولکوییست، کتابی پیرامون فلسفه و آثار میخاییل باختین است. این کتاب را مهدی امیرخانلو به فارسی ترجمه کرده است. میخاییل باختین فیلسوف و منتقد ادبی روس‌تبار بود. او روی نظریه‌های ادبی، مبانی نقد و زبان فلسفه پژوهش می‌کرد. مقالات او تأثیر مستقیم روی ساختارگرایان، مارکسیست‌ها و منتقدان مذهبی داشت. باختین پس از به اتمام رساندن تحصیلاتش به شهری کوچک نقل‌مکان کرد و به عنوان معلم مدرسه مشغول به کار شد. او اولین بار در آنجا حلقه‌ی باختین را تشکیل داد. افرادی که در این جلسه جمع می‌شدند، متفکران آن دوره بودند و در جلسات به بحث راجع‌به ادبیات، سیاست و مذهب می‌پرداختند. ایده‌ی اصلی باختین این بود که در زندگی سه اصل وجود دارد.

الف. انسان هم ارادی و هم غیرارادی در فعل زنده بودن شرکت می‌کند.

ب. منحصربودن فرد به طور بالقوه در او وجود دارد؛ ولی باید در راستای کسبش تلاش شود.

پ. از آنجایی که هر انسان جایگزین‌ناپذیر است، باید این استعداد بالقوه را به توانایی بالفعل تبدیل کند.

باختین روی آثار داستایفسکی نیز پژوهش کرد. او رمان‌های این نویسنده‌ی توانا را از زاویه‌دید جدیدی بررسی کرد. همچنین باختین در زمینه‌ی زبان‌شناسی فعالیت کرده و مقالاتی در این زمینه منتشر کرده است.

مایکل هولکوییست پژوهشگر و منتقد ادبی آمریکایی‌تبار است. او در دانشگاه ییل مدرس ادبیات اسلاوی بود. هولکوییست در کتاب‌ها و مقالاتش به نقد و بررسی آثار بزرگان ادبیات می‌پردازد. او پیش از نوشتن کتاب مکالمه‌گرایی ویراستار سه مجموعه از آثار باختین بوده است؛ ازاین‌رو نوشتن این کتاب توسط او دور از ذهن نیست. هولکوییست در این کتاب نظریات باختین را که در حوزه‌های مختلف بودند، در یک کتاب گردآوری کرده است. او عقاید باختین را در فرمی مکالمه‌شکل توضیح می‌دهد و با عقاید متفکرانی چون فروید، هگل و لوکاچ مقایسه می‌کند.