درس (رولان بارت)

کتاب درس دو مصاحبه و یک جلسه تدریس رولان بارت، نویسنده، فیلسوف و منتقد معروف فرانسوی است. این کتاب اولین‌بار در سال 93 منتشر شده و حسام نقره‌چی آن را به فارسی برگردانده است.

رولان بارت فیلسوف و منتقد قرن‌بیستمی فرانسوی است که عمده پژوهش‌هایش در حوزه‌ی ساختارگرایی و پساساختارگرایی و البته نشانه‎شناسی بوده است. او بیشتر از یک دهه استاد درس نشانه‌شناسی در کلژ دو فرانس بود که یک مؤسسه‌ی معروف آموزشی با قدمت چند قرن در پاریس است.

در کتاب درس مطالب و مفاهیمی را می‌خوانیم که نویسنده پس از سال‌ها تحقیق و تفحص و نظریه‌پردازی برای تدریس آماده کرده است. او در این جلسه که اولین درس او محسوب می‌شود و همان‌سال‌ها در قالب کتابی جدا منتشر شد، به ادبیات به عنوان هسته‌ی پیوند‌دهنده‌ی فلسفه و ساختارشناسی و نشانه‌شناسی می‌پردازد. او رابطه‌ی زبان و قدرت، نشانه‌ها و نمادها در ادبیات را می‌شکافد و ساختار تکلم را چنان‌که بر همه‌ی وجوه زندگی سایه افکنده است، توضیح می‌دهد.

پیش از شروع کتاب، مترجم یک پیش‌گفتار نیز در باب رابطه‌ی بارت و فوکو آورده که بخش عمده‌ی آن از کتاب فوکو و معاصران گردآوری شده است. این پیش‌گفتار از این جهت ارزشمند است که درک حال و هوای آن‌چه را که بارت در این نخستین جلسه‌ی کلژ دو فرانس آورده، تسهیل می‎کند. در بخش دیگر کتاب، دو مصاحبه از بارت با موریس نادو، ناشر، منتقد و ویراستار فرانسوی قرار داده شده است که در آن بارت از مفاهیم کلیدی در نظریاتش حرف می‌زند و با توجه به این‌که مصاحبه‌ها در دوره‌ی دوم فعالیت این محقق انجام شده‌اند، اطلاعات و شرح و تفسیرهای پخته‌ی این فیلسوف است و البته در آن ردپای بحث‌های شکل‌گرفته از جلسه‌ی درس نیز پیداست.