آیا کتاب را خوانده‌اید؟
آیا کتاب را خوانده‌اید؟
می‌خواهم بخوانم
می‌خواهم بخوانم
در حال خواندن
در حال خواندن
خواندم
خواندم
می‌خواهم بخوانم می‌خواهم بخوانم
در حال خواندن در حال خواندن
خواندم خواندم
آیا کتاب را دوست داشتید؟
آیا کتاب را دوست داشتید؟
دوست داشتم
دوست داشتم
دوست نداشتم
دوست نداشتم
دوست داشتم دوست داشتم
دوست نداشتم دوست نداشتم
می‌خواهم بخوانم 1
در حال خواندن 0
خواندم 0
دوست داشتم 23
دوست نداشتم 0

مجوس شمال

امتیاز محصول:
(1 نفر امتیاز داده است)
دسته بندی:
داستان جهان
ویژگی‌های محصول:
کد کالا:
34809
شابک:
9789649971056
انتشارات:
زبان:
فارسی
سال انتشار:
1398
جلد:
شمیز
قطع:
پالتویی
تعداد صفحه:
208
شماره چاپ:
3
طول:
21
عرض:
11.5
وزن:
250 گرم
قیمت محصول:
900,000 ریال
افزودن به سبد خرید
افزودن
درباره مجوس شمال :

مجوس شمال لقب یوهان گئورگ هامان (۱۷۳۰-۱۷۸۸) است. این لقب را دیگران به او دادند؛ زیرا او نویسنده ای مرموز بود که نوشته های مغشوش او سرشار از ابهام بود و به سختی فهمیده می شدند. البته او نیز این لقب را می پسندید. بیشتر آثارش رساله های کوتاه و پراکنده ای است که آنها را به مناسبت های مختلف به نگارش در می آورد. هامان اندیشمندی پروتستان و شیفته و دلباخته مسیحیتی شخصی بود که با عقلگرایی دوره روشنگری و به ویژه روشنگری قرن هجدهم آلمان سخت دشمن بود.
اما چرا آیزایا برلین به هامان اهمیت می دهد؟ برلین مورخ اندیشه است. و اگر بخواهیم دقیق تر بگوییم او مورخ اندیشه های سیاسی است. یکی از امور مورد توجه او شخصیت های خاص و استثنایی است که در جهت خلاف جریان فکری روزگار خود می اندیشیدند. اینگونه افراد غالبا کسانی بودند که در روزگار خود چندان مورد توجه قرار نگرفتند، یا اگر هم افراد مشهور و سرشناسی بودند افکار و اندیشه های آنان جدی گرفته نمی شد. این در حالی است که در دوره های بعدی اندیشه های آنان منشأ تغییرات و حوادث بسیار بزرگ و مهمی شدند. برلین به ویژه منتقدان و مخالفان سرسخت دوره روشنگری را مورد واکاوی بسیار جدی قرار داده است. او به اندیشمندانی علاقه داشت که از عقلگرایی، عملگرایی، ترقی خواهی و سازماندهی عقلانی جهان یعنی از سنت روشنگری غرب انتقاد کرده اند و در مقابل، مدافع اصولی مانند تفاوت، تکثر، عمل آزاد و اختیار بوده اند .از نظر او بسیاری از جریان های فکری-فرهنگی و نیز اجتماعی-سیاسی قرن بیستم در آراء و نظریات آن متفکران ریشه دارد.

در این میان پرشورترین، پیگیرترین، افراطی ترین و سازش ناپذیرترین دشمن دوره روشنگری و به ویژه همه صورت های عقل باوری قرن هجدهم، هامان بود. تأثیر مستقیم و غیرمستقیم او بر جریان های عقل ناباوری بعدی به خصوص جریان رمانتیک بسیار زیاد و تعیین کننده است. در یک کلام او پیشاهنگ عقل ستیزی در همه حوزه هاست. اهمیت هامان در اثری بود که از خود به جای گذاشت. او اندیشمندی پرشور و اصیل بود که بسیاری از آراء و نظریاتش ابداعی و ابتکاری است و لذا از معدود کسانی است که دِیْن فکری کمی نسبت به پیشینیان خود دارد. کسانی همچون ویکو، هردر، هرتزن، سورل، پرودون، کارلایل، کی یرکگور، تولستوی، دومستر، سن سیمون و هلوسیوس از او بسیار چیزها آموختند.

برلین بر این باور است که بسیاری از جریان های ناعقل گرایی ریشه در اندیشه های هامان دارند و نفوذ او نه تنها در قرن نوزدهم، بلکه حتی تا قرن بیستم نیز کشیده شده است. رمانتیسم، اگزیستانسیالیسم، پدیدارشناسی، ایده آلیسم و هر نوع اراده گرایی از جمله جریان هایی هستند که ردپای اندیشه های هامان در آنها دیده می شود. برلین به ایده های هامان بسیار اهمیت می داد؛ نه به این دلیل که آنها را درست تلقی می کرد بلکه بخاطر اینکه آنها را در متفکران و جریان های فکری بعدی بسیار اثرگذار می دانست. او همچنین هامان را رهبر اصلی جریان ضد روشنگری و به طور کلی جریان عقل ناباوری مدرن می داند. این جریانی است که توانست عقل گرایی روشنگری را درهم بشکند و به جای عقل اصالت اراده را در تمدن غرب به کرسی بنشاند که ایده محوری رمانتیسم و جریان های بعدی همچون اگزیستانسیالیزم واقع شد. البته از نظر برلین هامان نظریات مفید، مثبت و صحیحی هم داشت اما بدبختانه آراء منفی و سلبی او بیشتر منشأ اثر شدند. به عبارت دیگر برخی از انتقادهای او بر نهضت روشنگری درست و بر حق بود اما او بسیار افراط می کرد و جنبه های افراطی نقد او باعث ویران سازی بنیان های عقلانی تمدن غرب شد. چرا که از نظر هامان افکار و عواطف افراد به هیچ وجه تحت سیطره اصولی عقلانی که توافقی عام را در پی داشته باشند، نیستند بلکه کاملا ریشه در اموری غیرعقلانی دارند. لذا رمانتیسم، عقل ستیزی و بدگمانی به همه نظریات و ساخته های فکری که در بهترین حالت جعلیات مفید و در بدترین حالت وسیله انحراف بودند، عملا با او شروع شد؛ به همین دلیل هامان صراحتا به یکی از دوستانش می گفت: "کم بیندیش و بیش بزی!" آری، او یکی از پیچیده ترین و مهمترین استثناهای تمدن غربی است. 

برلین به دلیل اهمیت این موضوع در مورد هامان به صورت جسته و گریخته در بسیاری از آثار خود بحث کرده است اما این کتاب تنها اثر اوست که به طور مستقل و تفصیلی اندیشه های او را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است. این کتاب در اصل درسگفتارهای آیزایا برلین در دانشگاه کولومبیای آمریکا بود که سال ۱۹۶۵ آنها را تحت عنوان "دو دشمن روشنگری" ایراد کرد . کتاب علاوه بر پیشگفتار ویراستار و نویسنده شامل نه بخش است. ابتدا در مقدمه کوتاهی به اهمیت و ضرورت بحث از هامان پرداخته می شود. در بخش دوم برلین گزارش بسیار خوبی از زندگی هامان آورده است. او در بخش سوم، جان کلام، خلاصه و فشرده ای از اندیشه های هامان را ارائه می کند. در بخش چهارم، نهضت روشنگری، ویژگی های کلی و مشترکات این جریان فکری مهم ذکر می شود تا به خوبی روشن شود که هامان با چه چیزی سر ستیز و دشمنی دارد. بخش پنجم، شناخت، طولانی ترین فصل کتاب است که به مسئله شناخت از منظر هامان می پردازد و معلوم می شود که بنیاد نظریات بعدی او همین دیدگاه معرفت شناختی اوست که کاملا در مقابل نگاه معرفت شناختی عقل گرای دوره مدرن است. نظریات خاص و عجیب و غریب هامان در باب زبان در بخش ششم با همین عنوان گزارش و تحلیل می شود. بخش هفتم، نبوغ خلاق، به دیدگاه هامان در مورد نبوغ و خلاقیت اختصاص یافته است. بخش هشتم، سیاست، بحث کوتاهی در باب موضع گیری های هامان در برخی موضوعات سیاسی است که مثل همیشه سخنان خلاف آمد عادت و پرخاشگری های او را به سایر متفکران روشنگری می بینیم. در بخش نهم، ختم کلام، برلین جمع بندی و نتیجه گیری خوبی از مباحث قبلی انجام می دهد. در پایان کتاب هم پیوست کوتاهی وجود دارد که شامل چند اشاره مختصر به آراء هامان در باب زبان است. البته هامان در الهیات، متافیزیک و عرفان نیز نظریات خاص خود را دارد. بسیاری از متفکران مجذوب این نوع دیدگاه های او بودند. برای مثال نگارنده این سطور به خاطر می آورد که استاد بزرگ و بزرگوار جناب آقای دکتر ابراهیمی دینانی به طور شفاهی فرمودند که در ملاقات هایی که با هانری کربن داشتند می دیدند که ایشان به هامان علاقه زیادی داشت و از او یاد می کرد. بعدها فهمیدم که هانری کربن برخی از رساله های او را ترجمه کرده است. همچنین در باب هامان به طور مستقل نیز نوشته هایی داشته و حتی کتابی هم در مورد او به رشته نگارش درآورده است. در همین رابطه دکتر داریوش شایگان در جایی نوشته اند که هانری کربن شیفته این نظر هامان بود که سخن گفتن ترجمه کردن است از زبان فرشتگان به زبان آدمی. در هر صورت برلین در این کتاب از اینگونه امور بحثی نکرده است زیرا با هدف او ارتباط چندانی ندارد.

علی رغم اهمیت فراوان هامان و با اینکه از نظر برلین ایده های او هنوز هم آنقدر قدرت دارند که باز هم با عقلگرایی پیکار کنند و افراد زیادی را جذب کرده و شیفته خود سازند، اما در زبان فارسی هیچ کتابی نیست که به طور تفصیلی به آراء و اندیشه های او پرداخته باشد و فقط در برخی از کتاب ها و تاریخ فلسفه ها اشاره های بسیار کوتاهی به هامان وجود دارد. این تنها کتابی است که به طور مستقل به هامان پرداخته و در مورد نظریات خاص او نسبتا به تفصیل سخن گفته است. اگر شناخت غرب مدرن و به خصوص غرب معاصر لازم و ضروری است، بنابراین بی هیچ شک و شبهه ای باید بگوییم که آشنایی با اندیشه های هامان نیز به همان میزان لازم و ضروی است و برای تحقق این مقصود چه منبعی بهتر از نوشته های آیزایا برلین یافت می شود!

* معرفی کتاب از الف کتاب
 

برچسب‌ها: