آتش

یونس امره ، عارف و شاعر انسانگرا در قرن چھاردھم میلادی (ھفتم و ھشتم ھجری قمری) ھم عصر مولانا در آناتولی (ترکیه امروزی) زندگی می کرد. در روایت ھا آمده است : «زمانی که یونسی امره متولد شد، مولانا 33 سالش بود و زمانی که مولانا قالب تن را رھا می کند ، یونس امره 33 سالش بوده است. بسیاری از ادبای ترک ، مولانا را معلم یونس امره می دانند یا حداقل یونس امره برای سرودن شعر از مولانا الھام گرفته است.

«قونیه» در زمان سلجوقیان به مرکز فرھنگی روم تبدیل شده بود و در روایت ھا آمده که یونس امره در درگاه مولانا به تحصیل عرفان فقه و اصول پرداخته است. فرق عمده مولانا با یونس امره این بود که مولانا شاعر و عارف طبقات بالای شھری و اھل علم و تحصیل بود اما یونس امره شاعر مردم عادی روستایی و ایلی و به زبان ساده طبقات پایین اجتماعی که به سادگی سخن می گفتند شعر می سروده است.

با این ھمه اشعار یونس امره غنای تصوفی و وسعت شعر و اندیشه صوفیانه اش چندان عقب تر از مولانا نیست. آن طوری که در «ولایتنامه» حاج بکتاش آمده یونس امره را شاعر بکتاشی معرفی کرده است اما این موضوع چندان قابل اعتماد نیست. به گفته یونس شناسان در اشعار او ھیچ نشانه ای از اعتقاد بکتاشیان دیده نمی شود و برخلاف آن شعرھای یونس امره از عرفان و تصوف مکتب مولوی تاثیر پذیرفته است.

اختلاف روایت درباره زندگی یونس امره به قدری زیاد است که زندگینامه منسجمی از او در دست نیست. یونس امره مثل عارفان ، صوفیان و شاعران دیگر برای تربیت نفس و تزکیه روح به اقصی نقاط سرزمینھای اسلامی سفرھای زیادی داشته است و آنچه از سروده ھایش پیداست به مناطقی ھم به عراق ، شام ، شیراز ، تبریز و نخجوان به گشت و گذار پرداخته است.

این شاعر و عارف انسانگرا در ایران زیاد شناخته شده نیست و مطالب و کتابھایی که درباره او در ایران چاپ و منتشر شده از تعداد انگشتان یک دست ھم تجاوز نمی کند. از این رو ترجمه و انتشار کتابی با عنوان «آتش» که به زندگی عرفانی یونس امره می پردازد اتفاق خوشایندی می تواند باشد. این اثر توسط «اسکندر پالا» نوشته شده است. پروفسور پالا با قلم جذاب خود زندگی عرفانی و سفرھای یونس امره را به شیوایی تمام در این اثر نقل می کند.