مجموعه آثار جمالزاده17 (گنج شایگان)

کتاب «گنج شايگان» اثر محمدعلی جمالزاده، پدر داستان کوتاه فارسی است.

اين اثر در اواخر نخستين جنگ جهانی، در برلین تاليف و در حال حاضر چاپ ديگری از آن فراهم شده است.

در اين اثر، گزارشی از وضعيت اقتصادی ايران در دوره‌ی قاجار ارائه شده است.

«گنج شايگان» نخستين تاريخ اقتصادی ايران در دوره‌ی قاجاری محسوب مي‌شود که اين اطلاعات را دربردارد:

کليات در خصوص ايران

تجارت ايران، واردات ايران

صادرات ايران

گمرک

راه‌های ايران

وسايل حمل مال‌التجاره از اروپا به ايران و بر عکس

صنعت ايران

اصلاحات، تشبثات (Enterplises) ماليه‌ی ايران

بودجه‌ی دولت ايران، اوزان و مقادير و مسکوکات

پست و تلگراف و تلفن

زندگانی در تهران

در بخشی از کتاب می خوانيم:

« دير زمانيست که در محافل داخلی و خارجی و جرايد از استقراض دولت ايران سخن گفته مي‌شود. اينک از قرار معلوم اين شهرت‌ها به يقين پيوسته و دولت ايران مصمم شده با يک شرايط سنگينی که با تماميت و استقلال ايران منافات دارد استقراض را عملی نمايد و از اين راه بار گرانی بر دوش خود و ملت ايران، که هيچ وقت قادر نخواهد بود شانه از زير آن خالی کند، بنهد. زيرا با عدم توازنی که در دخل و خروج دولت موجود است و کسری که همه ساله در بودجه کشور مشاهده می شود، دولت ايران به اين زودی ها قادر به پرداخت اقساط قروض خود نخواهد بود و اين طوق رقيت برای هميشه به گردن ملت ايران استوار و برقرار خواهد ماند…»