اخلاق رساله ای در ادراک شر

درباره کتاب:

کتابی بسیار خواندنی از «آلن بدیو» فیلسوف و جامعه شناس فرانسوی که در آن به بررسی خاستگاه های شر و مکانیسم نهادینه شدن شرارت در یک جامعه می پردازد. از منظر «بدیو» حاکم شدن شر بر یک جامعه تنها ناشی از افزایش قدرت نهاد شرارت نیست، بل که تا حد زیادی بستگی دارد به توده ها و افراد که آیا به تسلیم و تظاهر تن در دهند یا نه. وی با تشریح این مکانیسم به تاثیر و تعریف اخلاق و چهارچوب های آن می پردازد.

 امروزه کلمه‏ ى »اخلاق« را غالباً در معنایى به‏ کار می ‏برند که به حیطه‏ ى »حقوق بشر« یا در معنایى گسترده‏ تر به حقوق موجودات زنده تعلق دارد. فرض کرده‏ اند که چیزى به‏ نام سوژه ‏ى انسانى وجود دارد که براى همگان قابل تشخیص است و حقوقى طبیعى بر آن مترتب است: حق حیات، حق بر کنار ماندن از رفتارهاى توهین‏ آمیز، حق برخوردارى از آزادی ‏هاى »اساسى« همچون آزادى عقیده، آزادى بیان، آزادى انتخاب دولت به‏ صورت دموکراتیک در انتخابات و غیره. این حقوق را بدیهى و محصول اتفاق‏ نظرى گسترده دانسته‏ اند. »اخلاق« هم چیزى نیست جز سرگرم شدن با همین حقوق و وادار کردن دیگران به محترم شمردن‏شان.

بخشی از کتاب

ارتباط میان چنین رجعتى به نظریه‏ ى حقوقِ طبیعى انسان و فروپاشى مارکسیسم انقلابى و انواع و اقسام تعهدات مترقیانه‏ ى ملهم از آن روشن است. در حیطه‏ ى سیاست، بسیارى از روشنفکران و همنوا با ایشان بخش بزرگى از افکار عمومى، که از نشانه‏ هاى جمعى سیاسى محروم شده و دیگر »تاریخ« برایش »معنا«یى ندارد و نمی ‏تواند امیدِ انقلابی ‏اجتماعى داشته باشد، به منطقِ اقتصادِ سرمایه ‏دارى و دموکراسى پارلمانى تن داده‏ اند.