زنگ موسیقی
«زنگ موسیقى»، روایت مستندگونهاى است از آنچه در فاصله کوتاه زندگى نگارنده و از دیدگاه او بر موسیقى ایران گذشته است. داستان از نقطهاى از این مسیر پرفراز و نشیب آغاز مىشود و با یادآورى خاطرات تلخ و شیرین نویسنده از افتوخیزهاى بىپایان موسیقى، در جاده پرسنگلاخ تاریخ معاصر پیش مىرود و بازیگوشانه بین گذشتههاى دور و نزدیک در نوسان است. آنچه زندگى این اثر را دوچندان مىکند، پژوهشى است که در قالب روند تهیه فیلم مستندى درباره بزرگان موسیقى ایران، پیش چشم خواننده قرار مىگیرد. خواننده پا به پاى نگارنده داستان، در خیابانها و کوچه پسکوچههاى تهران قدیم پرسه مىزند و پاى صحبتهاى دوستانه استادانى همچون منوچهر همایونپور، بدیعزاده، نىداوود، اسماعیل مهرتاش و حسین قوامى مىنشیند و بخشهایی از تاریخ موسیقی را از زبان آنها میشنود.
از جذابیتهاى دیگر داستان، نگاه فارغ از جانبداری نویسنده به انواع گوناگون موسیقی است چنانکه میبینیم از دیدگاه او، موسیقی کوچه بازاری نیز ارزش و جایگاه خود را دارد و نباید آن را با موسیقی کلاسیک یا سنتی مقایسه کرد یا به هر صورتی پست و بیارزش خواند. با مرور خاطرات سالهای دور او، در مییابیم این رویکرد مهرآمیز، برخاسته از عشق و علاقهاى است که در خردسالى در دلش ریشه گرفته و توجه گسترده و فراگیرش به این زمینه را جهت بخشیده است.
او که عاشق همه نوع از موسیقى است با دقت و تیزبینى به جنبههاى کاربردى موسیقى از لالایىهاى کودکانه و آواز دستفروشها گرفته تا مداحى و مرثیهسرایى و موسیقىهای قومی برای مناسبتهای گوناگون اشاره میکند و آن را جزء جدایىناپذیرى از زندگى مىداند که سخت با هستى انسان گره خورده است. «زنگ موسیقی» کتابی است برای آنها که موسیقی را میفهمند و به اثر معجزهآسای آن در شادزیستی باور دارند.
برشی از کتاب:
«او چند لحظهای به من خیره ماند و بعد، انگار که من مجتهدی مخالف موسیقی هستم توضیح داد: اما یک نکته را نباید از نظر دور داشت که دین اسلام متکی به قرآن است و در سراسر این کتاب آسمانی حتی یک بار هم کلمه موسیقی دیده نمیشود و هیچ حکمی دربارهاش نازل نشده است. مشکل اینجاست که پس از دوران خلافت خلفای اربعه یا خلفای راشدین که بنیامیه و بنیعباس بر سر کار آمدند، به بر پا کردن مجالس عیش و عشرت روی آوردند، علمای دین که از رواج آن مجالس میگساری و عیش و طرب، احساس خطر کردند، بدون توجه به انواع موسیقی حکم به ممنوعیت مطلق و حرام بودن موسیقی دادند.»
زندهیاد مصطفی اسلامیه در این اثر روایتی دارد از تاریخ موسیقی معاصر ایران در دهههای قبل و بعد از انقلاب. او در ۱۱ بهمن ۱۳۹۴، در ۷۴ سالگی در گذشت. «زنگ موسیقی» حاصل چندین سال پژوهش این مترجم و پژوهشگر تاریخ هنر است. از اسلامیه جدای از چندین ترجمه، دو سرگذشت نامه نیز از نیما یوشیج و محمد مصدق با نامهای «به کجای این شب تیره» و «فولاد قلب» منتشر شده است. ویدا اسلامیه برادرزاده مصطفی اسلامیه است که خود مترجمی نامآشناست و بابت ترجمههای مجموعه کتابهای هری پاتر نامی شناخته شده است.