مادر خیانت مجموعه نمایشنامه

درباره کتاب:

عبدالرضا فریدزاده نمایشنامه نویس و منتقد تئاتر، همزمان با انتشار کتاب جدید خود با عنوان «کارگاه تئاتر» که ارائه دهنده تجربیات وی در زمینه کسب مهارت و تمرین برای اجرای اثر نمایشی است، مجموعه تازه ای از نمایشنامه های خود را با عنوان «مادر خیانت» منتشر کرده است.

یکی از مهم ترین و بدیع ترین رویدادهای رخ داده در این کتاب، حضور پنج نمایشنامه اقتباسی با عناوین «خَرَکی بر سازِ زیستن»، «طنابتو یه دیقه قرض می دی دُنیا مرسدیتاس»، «کامپومانس»، «آقای پوتزاتی تشریف نمی آورند» و «نظم نوین»در آن است که بر اساس بازنویسی، اقتباس و درامتورژی آثار دیگری از نویسندگان و نمایشنامه نویسان شهیری چون ماکسیم گورکی، دینو بوتزاتی و… تألیف شده است.

فریدزاده که به گفته خود از شاگردان مکتب آموزشی مرحوم حمید سمندریان به شمار می رود در نگارش این نمایشنامه ها و نیز انتخاب متن ادبی، برای اقتباس به سراغ آثاری رفته است که کمابیش دارای ساختاری ادبی و دارماتیک کلاسیک و مبتنی بر مکتب نمایشی قرن نوزدهم و بیستم است و کمتر می توان در درون متن و ساختار آنها تجربه هایی حاکی از علاقه نویسنده به لفاظی های مدرن و یا کنایه هایی کلامی و پیچیدگی های لفظی را جستجو کرد. در مقابل، او سعی کرده در این آثار بیش از هر چیز قصه گو، صاحب ایدئولوژی و حرکت کننده در خط رویدادی معینی باشد.

در نمایشنامه «مادر خیانت» از این مجموعه به سادگی می توان با دیدن انتخاب اسامی کاراکترهای داستانی و نیز نوع استفاده از الفاظ برای بیان دیالوگ ها، میل وافر نویسنده به داستان گویی کلاسیک و مواجه کردن مستقیم مخاطب با استعاره های سنتی بیانی را دید.

نمایشنامه «آقای پوتزاتی تشریف نمی آورند» نیز کمابیش با همین الگو با مخاطب روبرو می شود. یک اتفاق و گره داستانی در ابتدای متن، مخاطب را با یک داستان شگفت مواجه می کند و او را با خود برای حل گره های این داستان همراه می کند.

نمایشنامه های فرید زاده در این کتاب همگی از عنصر داستان و تعلیق، به جای پیچیدگی روایی بهره می برند و در کنار آن سادگی ساختار صحنه و اجرای آن و باز گذاشتن دست کارگردان برای چینش و اجرای آن مخاطب را با فضایی دلنشین مواجه می سازد. فضایی که در آن متن می تواند جدای از ارزش دراماتیک، دارای جذابیت و تأثیرگذاری داستانی نیز باشد و مخاطب را تنها و تنها به این بهانه با خود همراه کند.

عنصر کوتاهی و ایجاز بیانی در این متن های نمایشی، که ناشی از کوتاهی داستان هایی است که توسط فریدزاده انتخاب و اقتباس شده است، همچنین قدرت داستان کوتاهِ کلاسیک در بیان کوتاه اما پرتعلیق و جذاب یک ماجرا و سفر ظریف آن به درون ذهن انسان ها، توانسته بر قدرت آثار این مجموعه بیافزاید و متون نمایشی وی را به ویژه برای هنرجویانی که به دنبال نمایشنامه های پایه برای ورود به دنیای اجرای اثر نمایشی هستند، بیش از پیش ارزشمند سازد.