آیا کتاب را خوانده‌اید؟
آیا کتاب را خوانده‌اید؟
می‌خواهم بخوانم
می‌خواهم بخوانم
در حال خواندن
در حال خواندن
خواندم
خواندم
می‌خواهم بخوانم می‌خواهم بخوانم
در حال خواندن در حال خواندن
خواندم خواندم
آیا کتاب را دوست داشتید؟
آیا کتاب را دوست داشتید؟
دوست داشتم
دوست داشتم
دوست نداشتم
دوست نداشتم
دوست داشتم دوست داشتم
دوست نداشتم دوست نداشتم
می‌خواهم بخوانم 1
در حال خواندن 0
خواندم 0
دوست داشتم 7
دوست نداشتم 0

ادراکات اعتباری علامه طباطبایی و فلسفه فرهنگ

امتیاز محصول:
(هنوز کسی امتیاز نداده است)
دسته بندی:
فلسفه
ویژگی‌های محصول:
کد کالا:
116818
شابک:
انتشارات:
موضوع:
فلسفه
سال انتشار:
1392
جلد:
شومیز
قطع:
رقعی
تعداد صفحه:
143
وزن:
193 گرم
قیمت محصول:
300,000 ریال
موجود نیست
درباره ادراکات اعتباری علامه طباطبایی و فلسفه فرهنگ:
درباره کتاب:

دکتر علی‌اصغر مصلح چند سالی است که بر حوزه فلسفه فرهنگ متمرکز شده‌اند و در این زمینه آثار متعددی منتشر کرده‌اند. یکی از اهداف ایشان این است که باب گفتگویی بین این حوزه نوین فلسفه و سنت فکری - فرهنگی ما باز کنند. رساله مختصر و مفید "ادراکات اعتباری علامه طباطبایی و فلسفه فرهنگ" آخرین اثر پژوهشی ایشان نیز به همین منظور نگاشته شده است. ایشان قصد دارند که نشان دهند نظریه بدیع ادراکات اعتباری علامه طباطبایی کاملا از چنین غنا و قابلیتی برخوردار است که زمینه چنین گفتگویی را ایجاد کند. اما اولین و اساسی‌ترین پرسشی که در این باره مطرح می‌شود این است که چگونه می‌توان چنین ارتباطی میان نظریه علامه طباطبایی و فلسفه فرهنگ پیدا کرد؟ خلاصه پاسخ دکتر مصلح این است که قلمرو اعتباریات با قلمرو فرهنگ شباهت یا یکسانی دارد. توضیح مطلب به این صورت است که نظریه ادراکات اعتباری علامه طباطبایی را از دو منظر می‌توان بررسی کرد. از منظر نخست، این موضوع اصلا و اساسا در حوزه معرفت‌شناسی است و باید آن را به عنوان نظریه‌ای جدید، تنها در این حوزه بررسی کرد؛ اما از منظری دیگر، موضوعی مربوط به انسان و فرهنگ و مبنایی برای تأمل درباره فرهنگ است.

براساس برداشت دوم، درست است که ابتدا با دو دسته ادراکات روبه‌روییم، ولی در واقع با دو قلمرو مختلف از وجود روبه‌رو هستیم؛ یعنی در اصل، با دو قلمرو امور حقیقی و امور اعتباری مواجهیم. بر اساس این برداشت، در مرحله بعد، باید ببینیم که این دو قلمرو به کدام تقسیم‌بندی در فلسفه‌های مدرن نزدیک است. در بحث‌های فلسفی درباره فرهنگ، همه بحث‌ها با پذیرش تقابل طبیعت و فرهنگ آغاز می‌شود. در اینجا هم نزدیک‌ترین شباهتی که به ذهن متبادر می‌شود، آن است که قلمرو اعتباریات را همان قلمرو فرهنگ و قلمرو حقایق را طبیعت بدانیم. خلاصه آنکه برای آغاز چنین بحثی باید پذیرفت که قلمرو اعتباریات همان قلمرو فرهنگ است. اگر این اصل پذیرفته شود، راه برای ادامه بحث هموار می‌شود. به همین جهت مهمترین بخش در مباحث این رساله توجه به قلمروی است که در سنت تفکر اروپایی، فرهنگ نامیده می‌شود.

از ‌نظر دکتر مصلح، مرحوم علامه طباطبایی به‌عنوان یک فیلسوف در جست‌و‌جوی مبانی دیگری برای تحلیل مسائل نوپدید در زمان خویش است. لذا طرح ادراکات اعتباری را در مسیر یافتن پاسخی برای چنین پرسش‌هایی می‌توان فهمید. چراکه طرح ادراکات اعتباری کوشش برای بردن تفکر تا نقطه صفر انسان است. انسان باید تصور کند که بدون تعلقات و تقیدات کنونی،‌ چگونه آغاز شده و فرهنگ‌ها و اعتقادات و ارزش‌های متکثر چگونه پدید آمده است. شروع از ادراکات اعتباری، شروع کردن از انسان در حالت صورت‌نیافته و بسیط است. به این صورت امکان فهم و گفتگو میان هر انسانی با انسان دیگر و نیز هر فرهنگی با فرهنگ دیگر به‌وجود می‌آید. بدین گونه می‌توان ادراکات اعتباری را نظریه‌ای در خور طرح برای تأمل فلسفی درباره فرهنگ به‌حساب آورد. با این نظریه، امکان گفت‌وگویی جدید درباره فرهنگ و مقومات آن، بین تفکر ایرانی‌اسلامی و تفکرات غربی پدیدآمده در این زمینه، فراهم می‌شود. این گفت‌وگو می‌تواند در مرحله‌ای دیگر، به‌صورت تحلیل و نقد مقومات فرهنگ و از جمله، فرهنگ معاصر تفصیل پیدا کند. بنابراین می‌توان چنین گفت که نظریه ادراکات اعتباری، میراث فکری-فلسفی ارزشمند علامه طباطبایی، گشایش باب جدیدی برای تحقیقات فلسفی در زمینه فرهنگ است.

در این رساله پس از طرح مسئله و اشاره به اهمیت و لزوم پرداختن به آن، ابتدا به زمینه‌های تاریخی و فلسفی طرح فلسفه فرهنگ در تفکر اروپایی اشاره شده است. پس از آن، نظریه ادراکات اعتباری مبتنی بر آثار خود علامه طباطبایی توضیح داده می‌شود. دکتر مصلح نه فقط به مقاله ادراکات اعتباری در کتاب اصول فلسفه و روش رئالیسم توجه کرده، بلکه تفسیر المیزان و رسالة الولایة مرحوم علامه را نیز از نظر دور نداشته است. همچنین تقریر نوینی از ادراکات اعتباری ارائه می‌شود تا به فلسفه فرهنگ نزدیک‌تر شود. علاوه بر توضیح اصل نظریه، لوازم اجتماعی و فرهنگی آن به طور مفصل مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. در بخش‌های جداگانه‌ای نقدهای برخی از معاصران بر نظریه اعتباریات مطرح شده و ضعف و اشکالات آنها نشان داده می شود. نظریات فیلسوفانی همچون هیوم، روسو، کانت، هگل، نیچه، فروید، یونگ، هردر، هایدگر، راسل و....نیز مطرح شده و نظریه علامه با دیدگاه برخی از‌آنان مقایسه می‌شود. به دلیل همین مقایسه‌های متعددی که میان نظریه اعتباری و آراء سایر متفکران غربی صورت گرفته است می‌توان این رساله را اثری در زمینه فلسفه تطبیقی نیز به‌شمار آورد. علی رغم آنکه این اثر کوچک از انسجام و ترتیب مورد انتظار از یک کتاب فلسفی دور است اما نکات و تأملات بسیار ارزنده‌ای در آن به‌چشم می‌خورد که قطعا برای علاقمندان به فلسفه بسی سودمند خواهد بود.

* معرف کتاب از الف کتاب