مجموعه آثار اصغر فرهادی
رقص در غبار
رقص در غبار فیلمی ایرانی به کارگردانی اصغر فرهادی محصول سال ۱۳۸۱ است. رقص در غبار اولین فیلم بلند اصغر فرهادی به حساب میآید.
نظر جوان بیست و یکی دو سالهای است که روزی در مینیبوس با ریحانه آشنا میشود و ازدواج میکنند، اما حرفهای ناپسندی که در مورد مادر ریحانه وجود دارد او را مجبور میکند تا ریحانه را طلاق بدهد.
شهر زیبا
شهر زیبا پس از فیلم رقص در غبار دومین فیلم سینمایی اصغر فرهادی محصول سال ۱۳۸۲ است. شهر زیبا فیلمی اجتماعی با درون مایهای عاشقانه است.
در کانون اصلاح و تربیت «شهر زیبا» نوجوانان زندانی با خواست «اعلا» جمع میشوند تا هجدهمین سالروز تولد «اکبر» را جشن بگیرند. اکبر متهم است دو سال پیش دختری را کشته و حالا زمان قصاص اوست. اعلا، دوست اکبر، برای کمک به او به اتفاق «فیروزه»، خواهر اکبر برای گرفتن رضایت به سراغ شاکی پرونده، «ابوالقاسم» (پدر مقتول) میروند. ابوالقاسم که با سماجت آنها روبرو میشود، به دادگاه میرود تا اجرای حکم را جلو بیندازد اما به او میگویند باید منتظر باشد و باید ابتدا پول دیه را آماده کند. ابوالقاسم که توانایی پرداخت پول را ندارد سعی میکند این مبلغ را از صندوق بیتالمال تهیه کند اما کسی حاضر به امضای ورقهٔ استشهاد نیست. از طرفی به تدریج میان فیروزه ـ که از همسر معتادش جدا شده ـ و اعلا نیز علاقهای به وجود میآید. زن ابوالقاسم که میخواهد به جای قصاص پول دیه را بگیرد و خرج مداوای دختر معلولش کند، به ابوالقاسم اصرار میکند رضایت بدهد. ابوالقاسم مخالف است و تصمیم دارد برای تأمین پول دیه خانه را بفروشد اما باز هم موفق نمیشود و اعلا معامله را به هم میزند. ابوالقاسم که سماجت فیروزه و اعلا را میبیند می گوید حاضر است رضایت بدهد، اما حالا فیروزه مبلغ دیه را ندارد که پرداخت کند. همسر ابوالقاسم با همفکری برادرش به این نتیجه میرسند چون اعلا پسر لایقی است پس مقدمات ازدواج او را با دخترش فراهم و از گرفتن پول دیه صرف نظر کنند. آنها قصدشان را به فیروزه می گویند و از او میخواهند مقدمات ازدواج را فراهم کند. اعلا که از قضیه خبر ندارد به فیروزه میگوید قصد دارد پول دیه را از هر طریق ممکن تأمین کند اما با مخالفت و پرخاش فیروزه روبرو میشود و از طرفی نیز وقتی قصد خانواده ابوالقاسم را میفهمد تصمیم نهایی را به فیروزه وامی گذارد. فیروزه تظاهر میکند که به اعلا علاقه ندارد. اصرار مددکار کانون نیز بر اینکه ابوالقاسم از شرطش منصرف کند به جایی نمیرسد. اعلا دوباره نزد فیروزه برمی گردد، اما فیروزه در را به روی او باز نمیکند.
چهارشنبهسوری
چهارشنبهسوری سومین فیلم سینمایی اصغر فرهادی است. این فیلم در بیست و چهارمین جشنواره فیلم فجر ۱۳۸۴ نامزد دریافت ۹ جایزه بود، که در نهایت موفق به کسب سیمرغهای بلورین بهترین کارگردانی، بهترین بازیگر نقش اول زن، بهترین تدوین و همچنین سیمرغ بلورین فیلم محبوب تماشاگران شد. چهارشنبهسوری برنده هوگو طلایی جشنواره بینالمللی فیلم شیکاگو و نامزد پلنگ طلایی جشنواره فیلم لوکارنو در سال ۲۰۰۶ شد.
نزدیک عید است و همه مردم مشغول خانه تکانی و استقبال از سال نو هستند. دختر جوانی به نام روحانگیز (ترانه علیدوستی) که خود را آماده ازدواج میکند، روز چهارشنبهسوری برای کار به خانه خانوادهای متوسط وارد میشود. فضای پرتنش و غمانگیز خانه، به همراه غوغای انفجار ترقههای چهارشنبهسوری فضایی بیثبات و ناآرام به وجود آورده است.
مژده (هدیه تهرانی)، خانم خانه، در هیئتی سراپا سیاه و با حرکاتی عصبی، حالتی غریب دارد. مژده به رابطه همسر خود (حمید فرخنژاد) و زن همسایه (پانته آ بهرام) مشکوک شده و زندگی خانواده در آستانه نابودی است. دست آخر مرد، به ظاهر در نظر همسرش تبرئه میشود و پیش از عید آشتی میکنند؛ هرچند تنهایی و دوری آدمهای قصه ادامه خواهد داشت.
درباره الی
دربارهٔ اِلی عنوان فیلمی سینمایی ساختهٔ اصغر فرهادی محصول سال ۱۳۸۷ ایران است. دربارهٔ الی پس از اکران و نمایش مورد ستایش منتقدان و مردم قرار گرفت. خرس نقرهای بهترین کارگردانی جشنواره بینالمللی فیلم برلین ۲۰۰۹ به این فیلم اهدا شد. اصغر فرهادی در دربارهٔ الی از سبک رئالیسم پیروی کرد و باعث شد تا موج جدیدی در سینمای ایران رقم بخورد.
داستان
داستان فیلم روایتگر زندگی چند خانواده است که برای گذراندن تعطیلات به شمال کشور سفر کردهاند. دوستان احمد (شهاب حسینی) که پس از سالها زندگی در آلمان به ایران بازگشته، در تلاش هستند تا همسری را برای او بیابند. به همین خاطر، یک معلّم مهدکودک به نام «اِلی» (ترانه علیدوستی) با دعوت سپیده (گلشیفته فراهانی)، به همراه دیگران به این سفر آمدهاست. امّا پس از ناپدید شدن الی در ساحل دریا، ماجرا به یک تراژدی تبدیل میشود و هر کس در مورد این مسئله به قضاوت پرداخته و دیگری را مقصر میداند. تا آنجا که جمع به خاطر منافع خود زمانیکه نامزد جستجوگر الی در پی او از راه میرسد از حمایت الی دست کشیده و سپیده را مجاب مینماید که در مورد الی حرف های نادرست بگوید.
جدایی نادر از سیمین
جدایی نادر از سیمین فیلمی ایرانی در ژانر درام محصول سال ۱۳۸۹ است. این فیلم برندهٔ اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان ۲۰۱۲ گردید.[۲] کارگردانی، نویسندگی و تهیهکنندگی آن را اصغر فرهادی برعهده داشتهاست.[۳][۴] جدایی نادر از سیمین که در سطح بینالمللی بیشتر با نام یک جدایی (A Separation) شناخته میشود، پنجمین اثر سینمایی اصغر فرهادی است و هماکنون با فروش نزدیک به ۲۰ میلیون دلار، در صدر پرفروشترین فیلمهای تاریخ سینمای ایران قرار دارد. از بازیگران اصلی آن میتوان پیمان معادی، لیلا حاتمی، شهاب حسینی، ساره بیات و مریلا زارعی را نام برد.
این فیلم مجموعاً بیش از ۵۲ جایزهٔ جهانی را از آنِ خود کردهاست، جوایز معتبر بینالمللی همچون جایزهٔ اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان،[۵] گلدن گلوب بهترین فیلم غیر انگلیسی زبان، جایزه هیئت داوران و جایزه خرس طلایی از جشنواره فیلم برلین و جایزه ایندیپندنت اسپیریت بهترین فیلم خارجی زبان، جایزه جوایز بودیل بهترین فیلم خارجی زبان و جایزه سزار بهترین فیلم خارجی زبان از جمله جوایز مهم جدایی نادر از سیمین است. همچنین در داخل نیز چندین جایزه از بیست و نهمین جشنواره فیلم فجر دریافت کرد.[۶] اقبال مثبت منتقدان به جدایی نادر از سیمین تا جایی است که برخی آن را جزو ۱۰ فیلم برتر سال ۲۰۱۱ خواندهاند؛ گاردین این فیلم را یکی از برترین فیلمهای اخیر سینما نامید.
فرهادی دربارهٔ ایدهٔ ایجاد فیلم میگوید:
من یک تصویری در ذهن خود داشتم که بعدها متوجه شدم از ماجرایی شکل گرفته که زمانی برادرم برایم تعریف کردهبود؛ مرد میانسالی که پدر پیر و مبتلا به آلزایمر خود را تنهایی حمام میکند. این تصویر مانند دکمهای بود که من را وادار کرد برایش کت بدوزم![۷]
فرهادی پس از دریافت جایزه اسکار بهترین فیلم غیر انگلیسی زبان بر روی استیج سالن تئاتر دالبی در پیامی گفت:
سلام به مردم خوب سرزمینم. ایرانیهای زیادی در سراسر جهان در حال تماشای این لحظهاند و تصور میکنم که خوشحالند. نه فقط به خاطر یک جایزه مهم، یک فیلم یا یک فیلمساز. آنها خوشحالاند چون در روزهایی که میان سیاستمداران حرف از جنگ، تهدید، و خشونت تبادل میشود، نام کشورشان ایران از دریچه باشکوه فرهنگ به زبان میآید. فرهنگی غنی و کهن که زیر غبار سیاست پنهان مانده است
خلاصهٔ داستان
سیمین (لیلا حاتمی) میخواهد بههمراه همسرش نادر (پیمان معادی) و دخترش ترمه (سارینا فرهادی) از ایران برود و همهٔ مقدمات این کار را فراهم کرده. اما نادر نمیخواهد پدرش را که از بیماری آلزایمر رنج میبَرَد تنها رها کند. این اختلافات باعث میشود سیمین از دادگاه درخواست طلاق کند، اما دادگاه درخواستش را در مورد حضانت فرزندش رد میکند و مجبور میشود به خانهٔ پدرش برگردد. ترمه تصمیم میگیرد پیش پدرش نادر بماند به امید اینکه مادرش سیمین پیش آنها برگردد. نادر نمیتواند از عهدهٔ مراقبت از پدرش بربیاید؛ پس برای این کار یک مستخدم به نام راضیه (ساره بیات) استخدام میکند. این زن جوان که باردار است این کار را بدون اطلاع همسرش حجت (شهاب حسینی) قبول کردهاست. یک روز نادر به خانه برمیگردد و پدرش را در حالی که دستش با روسری به تخت بسته شده و از روی تخت به زمین افتاده و تنها رهاشده میبیند. وقتی راضیه به خانه برمیگردد دعوای شدیدی درمیگیرد که عواقب تراژدیک آن نهتنها زندگی نادر را زیر و رو میکند، بلکه تصویر دخترش از او را دستخوش تغییر میسازد. راضیه بهدلیل مرگ جنینش به بیمارستان منتقل میشود. او و همسرش دلیل مرگ جنین را هل داده شدن توسط نادر میدانند و از نادر شکایت میکنند و…
گذشته
گذشته (به فرانسوی: Le Passé) فیلم درام فرانسوی محصول سال ۲۰۱۳ به کارگردانی اصغر فرهادی است که برای اولین بار در جشنواره فیلم کن ۲۰۱۳ اکران شد. برنیس بژو، طاهر رحیم و علی مصفا از بازیگران این فیلم هستند. این فیلم به زبان فرانسوی است و در پاریس تصویربرداری شدهاست.
فیلم گذشته نامزد نخل طلا جشنواره فیلم کن شد و برای نمایندگی سینمای ایران برای دریافت اسکار ۲۰۱۳ بهترین فیلم غیرانگلیسیزبان برگزیده شد. کمیتهٔ گزینش نمایندهٔ سینمای ایران برای معرفی به آکادمی علوم و هنرهای سینمایی اسکار فیلمهای گذشتهٔ اصغر فرهادی و دربند ساختهٔ پرویز شهبازی را برای این رقابت از میان ۱۲ فیلم دیگر ایرانی برگزیدند و در نهایت هیئت داوران فیلم گذشته را در بررسی نهایی برگزید.این فیلم جوایز متعددی همچون جایزه ویژهٔ هیئت ملی بازبینی فیلم و جایزه کلیسای جهانی جشنوراه کن را دریافت کرد.
داستان چند رابطه با محور اتفاقاتی در «گذشته» است. یک رابطه به پایان میرسد و دیگری قرار است شروع شود. محورِ هر دو رابطهای که به پایان میرسد و رابطهٔ جدیدی که قرار است آغاز شود، زنی به نام مارین (برنیس بژو) است. احمد (علی مصفا)، که شوهر دوم مارین است، بهخاطر اختلاف با او به ایران بازگشته و پس از چهار سال به دعوت ماری به فرانسه فراخوانده میشود که میبیند همسرش نیز با مردی تازه به نام سَمیر (طاهر رحیم) آشنا شدهاست؛ پس ماری و احمد با یک طلاق توافقی - باتوجهبه نداشتن بچهای مشترک از خود - از هم جدا میشوند. اما مشکل لوسی (دختر بزرگ ماری از همسر اولش) با ازدواج جدید مادرش و اتفاقی که برای سِلین - همسر اول سمیر - افتادهاست، گذشتهای را ایجاد کرده که بهراحتی نمیتوان از آن عبور کرد…
فروشنده
فروشنده فیلمی به نویسندگی و کارگردانی اصغر فرهادی است. این هفتمین فیلم بلند اصغر فرهادی است که ابتدا «برسد بدست آهو» نام داشت اما در اواسط فیلمبرداری نامش تغییر کرد و با عنوان فروشنده اکران شد. در مراسم اختتامیه جشنواره کن جایزه بهترین فیلمنامه به اصغر فرهادی داده شد و شهاب حسینی هم برندهٔ جایزه بهترین بازیگر مرد شد. همچنین فروشنده بعد از فیلمهای گشت ۲ و نهنگ عنبر ۲ و خوب، بد، جلف چهارمین فیلم پرفروش تاریخ سینمای ایران است. فروشنده به عنوان نماینده ایران در اسکار ۲۰۱۷ به آکادمی اسکار معرفی شد و سرانجام در تاریخ نهم اسفند ماه سال ۱۳۹۵ موفق شد جایزه بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان را بدست آورد.
رعنا و عماد زن و شوهری جوان هستند که در حال اجرای تئاتری بر اساس نمایشنامه مرگ فروشنده نوشته آرتور میلر میباشند. آنها به علت نشست زمین مجبور میشوند به اجبار خانه خود را ترک کنند و به اصرار یکی از دوستانشان بنام بابک به خانهای اسبابکشی میکنند که پیشتر زنی بدنام بنام «آهو» در آن ساکن بوده است. ابتدا همه چیز خوب پیش میرود ولی وقایع بعدی به بحرانی غیرقابل کنترل ختم میشود...
پیشینهٔ داستانی
به نوشته پایگاه اینترنتی-سینمائی سینماژورنال، داستانِ فیلم با دو داستان سینمایی دیگر یعنی فیلم مستأجر اثر رومن پولانسکی و فیلمنامهٔ حقایق دربارهٔ لیلا دختر ادریس اثر بهرام بیضایی همانند است.شهلا لاهیجی فیلم فروشنده و سازندهاش را به خاطر تأثیرپذیری از کار بیضایی و نیز به خاطر جایزهٔ اسکارش ستوده است.